24 Απριλίου

Οσίου Ξενοφώντος, κτίτορος της τω εν Αγίω Όρει φερωνύμου Μονής

Ο Όσιος Ξενοφών έζησε κατά τα τέλη του 10 αιώνος και ασκήτεψε στο Αγιο Όρος. Καταγόταν από περήφανη και πλούσια οικογένεια και είχε σπουδαία μόρφωση. Υπήρξε σύγχρονος του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτη, του δομήτορος της Μεγίστης Λαύρας, στο δε βίο του μαρτυρείται ότι ο Όσιος Αθανάσιος θεράπευσε τον αδελφό του Οσίου Ξενοφώντος Θεόδωρο, ο οποίος έπασχε από την ανίατη νόσο του καρκίνου.

Όταν ήλθε ο Όσιος Ξενοφών στο χώρο όπου σήμερα υπάρχει η επ' ονόματί του φερόμενη μονή, βρήκε κατά την παράδοση μικρό ναΐσκο του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου του Μυροβλήτου και τη θαυματουργή εικόνα του Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου. Η εικόνα αυτή βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη κατά την περίοδο της Εικονομαχίας, όταν οι άγιες εικόνες κατακαίγονταν από τους ασεβείς και τους αιρετικούς. Τότε και η αγία αυτή εικόνα, μαζί με τις άλλες, ρίχτηκε στη φωτιά. Αλλά, ω του θαύματος!, η φωτιά εσβήσθηκε και η εικόνα βρέθηκε σώα και αβλαβής προς καταισχύνην των ασεβών. Τότε, ο ένας από αυτούς, ο θρασύτερος και τολμηρότερος από όλους, αφού έλαβε μαχαίρα χτύπησε την μορφή του Αγίου στον πώγωνα και αμέσως το αίμα που έτρεξε από την πληγή παρέστησε τον Αγιο ζωντανό και θαυμαστό, να ελέγχει δε τρανώς την πλάνη των αιρετικών. Αυτό δε, φαίνεται μέχρι σήμερα.

Μετά από ό,τι συνέβη οι ασεβείς εκείνοι άνθρωποι ετράπηκαν σε φυγή. Ένας δε ευσεβής και φιλόθεος Χριστιανός πήρε την εικόνα με φόβο και ευλάβεια και την έφερε στην παραλία. Εκεί, αφού προσευχήθηκε θερμά στον Πανάγαθο Θεό, για να διασώσει την εικόνα την πέταξε στην θάλασσα. Έτσι η εικόνα του Αγίου Γεωργίου βρέθηκε στη μονή Ξενοφώντος, για να καταστή στήριγμα και παρηγορία των μοναστών, οροθέτης και φύλακας του ευλογημένου εκείνου τόπου.

Όταν ο Όσιος Ξενοφών είδε την αγία εικόνα και έμαθε περί της παραδόξου επελεύσεως αυτής δια της θαλάσσης, ανήγειρε με δικά του έξοδα και πολύ κόπο νέα μεγαλοπρεπέστατη μονή, την οποία αφιέρωσε στον Μεγαλομάρτυρα Γεώργιο τον Τροπαιοφόρο και κατέστησε αυτή αρετής φροντιστήριο, ασκήσεως γυμναστήριο, υπακοής και ταπεινοφροσύνης θείο ενδιαίτημα, σωφροσύνης κατοικητήριο, μάλιστα δε ελεημοσύνης και αγάπης οίκο.

Ο Όσιος δια της διακρίσεως και της πλήρους αγάπης καρδίας αυτού εφείλκυε επάνω του την Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Γι αυτό τον βλέπουμε να έρχεται ειρηνοποιός στις διενέξεις και στις προστριβές μεταξύ ορισμένων μονών του Αθω, που συνέβησαν κατά τις αρχές του 11 ου αιώνος με αφορμή εδαφικές διαφορές και καταπατήσεις, στις οποίες και έδινε τη λύση επιτυγχάνοντας την εφαρμογή του δικαίου και την τακτοποίηση όλων των ενδιαφερομένων πλευρών. Βρίσκουμε δε και τις περίφημες «ασφάλειες» αυτού, δηλαδή συμβόλαια ή συμφωνητικά, στα οποία και σκιαγραφείται γλαφυρά το σοφώτατο του νου του, το πραότατο της καρδίας του, το ειρηνοποιό της διαθέσεώς του, το δικαιότατο της γνώμης του, η πλούσια και βαθύτατη μόρφωση και καλλιέργειά του. Και από όλους τους Πατέρες απεκλήθη «ο δίκαιος».

Ο Όσιος Ξενοφών, περί το τέλος του βίου του παραιτήθηκε από την ηγουμενία υπέρ του αδελφού του Θεοδώρου και εφησύχαζε αναμένοντας ειρηνικά την ώρα της εκδημίας του προς τον Κύριο. Ο Κύριος τον ανέπαυσε με ειρήνη μεταξύ των ετών 1018-1035.

Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Επισκόπου Φαναρίου Αγαθαγγέλου, τ. Απριλίου, σελ. 273-276.