ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ  ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ  ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ   ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ "ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΝΗΤΟΣ"
ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ
  ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑΣ   ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟ    ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
Φωνή Κυρίου | Διακονία | Εορτολόγιο | Πολυμέσα

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ

ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

ΒΙΒΛΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΤΕΧΝΗ

ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ

ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

 

Βίος και Δράση του Αγίου Μεθοδίου

Δημήτριου Γόνη
Πάντα τα Έθνη 15 (1985), σελ. 6-9

 

1. Θεσσαλονίκη

Πατρίδα του αγ. Μεθοδίου ήταν η ονομαστή Θεσσαλονίκη, η δεύτερη μεγάλη και ένδοξη πόλη της βυζαντινής αυτοκρατορίας μετά την Κωνσταντινούπολη. Την εποχή αυτή ήταν πρωτεύουσα θέματος και έδρα στρατηγού. Ο πατέρας του Λέων καταγόταν από ευγενή και πλούσια οικογένεια και κατείχε το στρατιωτικό αξίωμα του δρουγγαρίου. Ήταν δηλαδή διοικητής του δρούγγου, που αντιστοιχούσε στη σημερινή μεραρχία, και βρισκόταν υπό τις διαταγές του στρατηγού. Σε κάποια πηγή αναφέρεται και το όνομα της μητέρας του. Την έλεγαν Μαρία. Οι ευσεβείς γονείς του απέκτησαν επτά παιδιά.

Ο Μεθόδιος γεννήθηκε περίπου το 815 μ.Χ. Ήταν μεγαλύτερος από τον αδελφό του Κωνσταντίνο - Κύριλλο (826/827), αλλά δεν επιδόθηκε, όπως εκείνος, σε επίπονες σπουδές. Οι γονείς του φαίνεται ότι τον προόριζαν για τη διοίκηση.

2. Διοικητής σε σλαβική αρχοντία

Οι νομικοί τον αγαπούσαν από την παιδική του ηλικία και μιλούσαν γι᾿ αυτόν με μεγάλη εκτίμηση. Ο ίδιος ο αυτοκράτορας εκτίμησε τις ικανότητές του και τον διόρισε διοικητή σε μια σλαβική αρχοντία. Οι ειδικοί επιστήμονες δεν συμφωνούν στην προσπάθειά τους να προσδιορίσουν τον τόπο της αρχοντίας αυτής. Άλλοι την τοποθετούν κοντά στη Θεσσαλονίκη, άλλοι στον ποταμό Στρυμώνα και άλλοι στη Μ. Ασία. Ο βιογράφος του βλέπει πίσω από την ενέργεια αυτή του αυτοκράτορα το χέρι της Θείας Προνοίας, που ήθελε να προετοιμάσει το Μεθόδιο για το ιεραποστολικό έργο μεταξύ των Σλάβων, για το οποίο τον προόριζε. Έπρεπε σιγά σιγά να μάθει τα ήθη και τα έθιμα των Σλάβων και να μυηθεί στα μυστικά της γλώσσας τους.

3. Μοναχός στον Όλυμπο

Αν και κυβέρνησε με σύνεση για πολλά χρόνια τους Σλάβους της αρχοντίας του, ο Μεθόδιος δεν ήταν ικανοποιημένος με τα διοικητικά του καθήκοντα. Οι κοσμικές έριδες κούραζαν την ψυχή του, που ποθούσε την αιωνιότητα. Με εύσχημο τρόπο παραιτήθηκε και κατέφυγε στον Όλυμπο της Βιθυνίας. Την εποχή εκείνη το όρος αυτό ήταν ένα από τα μεγαλύτερα μοναστικά κέντρα του Βυζαντίου. Ο Μεθόδιος άλλαξε το πολυτελές ένδυμα του διοικητού με το σκούρο και φτωχό ένδυμα του μοναχού. Εκει άσκησε τη μοναχική υπακοή και αφιέρωσε τον εαυτό του στα βιβλία. Στο ίδιο μοναστήρι λίγο αργότερα βρήκε πνευματικό καταφύγιο και ο μικρότερός του αδελφός Κωνσταντίνος, που αποκλειστικές ασχολίες είχε την αδιάλειπτη προσευχή και τα βιβλία.

4. Αποστολή στους Χαζάρους

Το 860 ο Κωνσταντίνος ανέλαβε να φέρει εις πέρας διπλωματική αποστολή στους Χαζάρους, που ζούσαν βορείως του Ευξείνου Πόντου. Τους Βυζαντινούς είχε τρομάξει η ξαφνική επιδρομή των Ρώσων κατά της Κωνσταντινουπόλεως (860) και τους είχε αναγκάσει να αναζητήσουν τη συμμαχία των Χαζάρων, γειτόνων των Ρώσων. Ο Κωνσταντίνος στην αποστολή αυτή παρέλαβε ως συνεργάτη και το μεγαλύτερό του αδελφό Μεθόδιο. Ο ταπεινός Μεθόδιος υπηρετούσε ως υποτακτικός του νεώτερου αδελφού του και υπάκουσε σ᾿ αυτόν. Στη χώρα των Χαζάρων ο Κωνσταντίνος διεξήγαγε τρεις συζητήσεις με τους Ιουδαίους και εξήλθε νικητής. Ο βιογράφος του Μεθοδίου αποδίδει και στους δύο αδελφούς την ήττα των Ιουδαίων. «Και οι δύο κατενίκησαν και καταντρόπιασαν τους Ιουδαίους, ο μεν (Μεθόδιος) με την προσευχή, ο δε Φιλόσοφος με τις ομιλίες του». Στον υπερβολικό χλευασμό της χριστιανικής πίστεως εκ μέρους των Ιουδαίων ο Μεθόδιος απαντούσε· «Είμαι πρόθυμος ν᾿ αποθάνω για τη χριστιανική πίστη». Πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, και συγκεκριμένα στην Κριμαία, βρήκαν τα ιερά λείψανα του αγ. Κλήμεντος Ρώμης, που άνοιξαν νέους ορίζοντες και νέες προοπτικές στο ιεραποστολικό τους έργο. Αυτά έγιναν αφορμή για να αγκαλιάσει ο πάπας Ρώμης με αγάπη και κατανόηση την επαναστατική για τη Δύση μέθοδο που χρησιμοποιούσαν οι δύο αδελφοί στην ιεραποστολή τους, να χρησιμοποιούν στο κήρυγμα και τη λατρεία τη γλώσσα του λαού.

5. Ηγούμενος στη μονή Πολυχρονίου

Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ ο Γ´ και ο πατριάρχης Φώτιος εξετίμησαν τα χαρίσματα του Μεθοδίου και προσπάθησαν να τον πείσουν να γίνει αρχιεπίσκοπος μιας σημαντικής επαρχίας, που χρειαζόταν έναν τέτοιο δραστήριο ποιμένα. Ο ταπεινός όμως Μεθόδιος αρνήθηκε να επωμισθεί το βάρος των καθηκόντων ενός αρχιεπισκόπου. Ο Θεός τον προόριζε για ένα πιο μεγάλο έργο! Παρά τη θέλησή του ο αυτοκράτορας και ο πατριάρχης τον τοποθέτησαν ηγούμενο της μονής Πολυχρονίου, στην οποία τότε ασκούνταν πάνω από 70 πατέρες.

6. Απεσταλμένοι Μοραβών στην Πόλη

Το 862 στην Κωνσταντινούπολη έφθασαν απεσταλμένοι του ηγεμόνα της Μεγάλης Μοραβίας Ραστισλάβου και ζήτησαν από τον αυτοκράτορα να τους στείλει διδάσκαλο, για να τους εξηγήσει στη γλώσσα τους τη χριστιανική πίστη. Οι τότε ηγέτες του Βυζαντίου (αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ´, πατριάρχης Φώτιος και ο καίσαρας Βάρδας) αντιλήφθηκαν ότι μπροστά τους ανοίγονταν ευρύτατες προοπτικές και για την Ορθοδοξία και για τη βυζαντινή πολιτική. Γι᾿ αυτό έσπευσαν ν᾿ αποδεχθούν την πρόσκληση. Το έργο ανετέθη στους δύο αδελφούς Κωνσταντίνο και Μεθόδιο. Αναμφίβολα σημαντικό ρόλο για την επιλογή των προσώπων αυτών έπαιξαν· α) οι δοκιμασμένες ικανότητες των δύο αδελφών (επιτυχείς αποστολές στους Άραβες, Χαζάρους), β) η καλή γνώση της σλαβικής γλώσσας και από τους δύο και γ) η γλωσσομάθεια του Κωνσταντίνου σε συνδυασμό με τα γλωσσολογικά του προσόντα, απολύτως απαραίτητα για να καταστεί μια γλώσσα από προφορική γραπτή. Ο Μεθόδιος γνώριζε τη σλαβική γλώσσα ή επειδή καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη, αφού, κατά το βιογράφο του, «πάντες οι καταγόμενοι από τη Θεσσαλονίκη ομιλούν καθαρά τη σλαβική γλώσσα» (ως δίγλωσσοι), ή από τον καιρό της θητείας του στη σλαβική αρχοντία. Πριν ξεκινήσουν για τη Μοραβία οι δύο αδελφοί με τους μαθητές τους δημιούργησαν αλφάβητο για τη σλαβική και άρχισαν τις μεταφράσεις κειμένων.

7. Στη Μοραβία και την Παννονία

Στη Μοραβία ο λαός και ο ηγεμόνας τους υποδέχτηκαν με μεγάλες τιμές (863). Οι αδελφοί είχαν να επιτελέσουν πολύπλευρο έργο. Να εκπαιδεύσουν μαθητές και να τους προετοιμάσουν για το ιερατικό και το ιεραποστολικό έργο. Να μεταφράσουν σε πρώτο στάδιο τα λειτουργικά βιβλία και αναγνώσματα, που ήταν αναγκαία για την τέλεση της λατρείας στη σλαβική. Να καταπολεμήσουν τα ειδωλολατρικά ήθη και έθιμα (πολυγαμία, θυσίες, διαζύγια, μοιχείες, πορνείες). Να εξουδετερώσουν τις αντιδράσεις του φραγκικού και λατινικού κλήρου (αιρετικοί Τριγλωσσίτες ή Πιλατιανοί), που πολεμούσε τη χρησιμοποίηση της σλαβικής γλώσσας στο κήρυγμα και στη λατρεία, επειδή δήθεν τρεις ήταν οι ιερές γλώσσες (εβραϊκή, ελληνική, λατινική).

Στη Μοραβία έμειναν 40 μήνες (863-867). Ο κύκλος της εκπαιδεύσεως των μαθητών τους είχε τελειώσει. Έπρεπε να μεταβούν στην Κωνσταντινούπολη, για να χειροτονηθούν οι μαθητές τους. Πήραν, λοιπόν, με τους μαθητές τους το δρόμο της επιστροφής. Πέρασαν από την Παννονία και ο ηγεμόνας της χώρας Κόσελ τους κράτησε για κάμποσο καιρό, για να διδαχθεί τη σλαβική γραφή. Τους παρέδωσε μάλιστα και 50 μαθητές, για να τους διδάξουν τη σλαβική. Με τη μεγάλη αυτή συνοδεία συνέχισαν το δρόμο τους.

8. Στη Βενετία και στη Ρώμη

Ξαφνικά όμως πολλά πράγματα άλλαξαν στον πολιτικό τομέα και οι δύο αδελφοί έκριναν σκόπιμο να μη επιστρέψουν στο Βυζάντιο. Ο Βόρις είχε διώξει από τη Βουλγαρία τους βυζαντινούς ιεραποστόλους και στη θέση τους είχε καλέσει φράγκους και λατίνους. Το έδαφος της Βουλγαρίας δεν ήταν πρόσφορο για διέλευση. Ο Μιχαήλ Γ´ δολοφονήθηκε και ο πατριάρχης Φώτιος απομακρύνθηκε. Αυτοκράτορας έγινε ο Βασίλειος ο Μακεδών και πατριάρχης ο Ιγνάτιος.

Όταν έφθασαν στη Βενετία (867) τους περίμεναν εξαγριωμένοι οπαδοί της αιρέσεως των Τριγλωσσιτών. Ο Κωνσταντίνος σε διαλογική αναμέτρηση κατετρόπωσε τους αντιπάλους του. Ο πάπας Ρώμης Νικόλαος ο Α´ τους κάλεσε επισήμως στην έδρα του. Στη Ρώμη η υποδοχή, που τους οργάνωσε ο διάδοχος του Νικολάου Αδριανός (868-872), ήταν αποθεωτική (867). Ο ίδιος ο πάπας και οι πιστοί τους περίμεναν στην πύλη της πόλεως με αναμμένες λαμπάδες. Είχαν πληροφορηθεί ότι οι δύο αδελφοί έφεραν τα λείψανα του αγ. Κλήμεντος (πάπα Ρώμης) και έσπευσαν να τους υποδεχθούν. Μέσω των λειψάνων ο Θεός επέτρεψε να γίνουν πολλά θαύματα.

9. Δικαίωση του έργου – θάνατος Κωνσταντίνου

Στη Ρώμη ο πάπας με σειρά πράξεών του δικαίωσε απόλυτα τη χρησιμοποίηση της σλαβικής γλώσσας στη λατρεία. Παρέλαβε τα σλαβικά βιβλία, τα ευλόγησε και τα έβαλε στο ναό της Αγίας Μαρίας, το δε σλαβικό Ευαγγέλιο το τοποθέτησε στην αγία τράπεζα του ναού του αγ. Πέτρου. Ο ίδιος χειροτόνησε το Μεθόδιο ιερέα. Άλλοι επίσκοποι χειροτόνησαν μαθητές των δύο αδελφών. Ακόμη και τριγλωσσίτης επίσκοπος αναγκάστηκε να λάβει μέρος στις χειροτονίες. Οι μαθητές τους με συλλειτουργικούς λατίνους κληρικούς ετέλεσαν τη λειτουργία στη σλαβική σε 3 ναούς της Ρώμης και πάνω στον τάφο του αποστ. Παύλου.

Ο μικρότερος αδελφός του Μεθοδίου Κωνσταντίνος, πενήντα μέρες πριν το θάνατό του, εκάρη μοναχός και έλαβε το όνομα Κύριλλος. Πέθανε σε ηλικία 42 ετών στις 14.2.869. Τα λείψανά του ετάφησαν στο δεξιό μέρος του θυσιαστηρίου του ναού του αγ. Κλήμεντος. Πριν κλείσει τα μάτια του, κάλεσε το Μεθόδιο και του είπε· «Αδελφέ μου, εμείς οι δύο είμασταν ζευγάρι, που όργωσε την αυλακιά. Εγώ, όμως, επειδή συμπλήρωσα τις ημέρες μου, πέφτω στον αγρό. Αλλά εσύ αγαπάς πάρα πολύ το όρος. Μην εγκαταλείψεις εξ αιτίας του όρους το διδακτικό σου έργο, γιατί μ᾿ αυτό μπορείς να σωθείς ευκολότερα».

10. Στην Παννονία

Η παραμονή του Μεθοδίου παρατεινόταν αδικαιολόγητα στη Ρώμη. Ο ηγεμόνας της Παννονίας Κόσελ ανησύχησε και με επιστολή του εζήτησε από τον πάπα να στείλει το Μεθόδιο στη χώρα του. Ο πάπας ευχαρίστως έστειλε το Μεθόδιο ως λεγάτο του όχι μόνο στην Παννονία, αλλά και στις άλλες σλαβικές ηγεμονίες (Μοραβία, Σλοβακία). Σε επιστολή του προς τους ηγεμόνες Κόσελ, Ραστισλάβο και Σφεντοπούλκο πάπας ορίζει ως διδάσκαλο το Μεθόδιο, δέχεται τις μεταφράσεις και τη λειτουργία στη σλαβική και προτρέπει ν᾿ αποκόπτεται κάθε χριστιανός που αντιδρά στην πρακτική αυτή. Ο πάπας θέτει μόνο έναν όρο. Το ευαγγελικό ανάγνωσμα και ο Απόστολος να διαβάζονται πρώτα στα λατινικά και μετά στα σλαβικά.

Αν και δέχθηκε με μεγάλες τιμές ο Κόσελ το Μεθόδιο, φαίνεται ότι δεν ικανοποιήθηκε από το γεγονός ότι ο Μεθόδιος ήλθε ως απλός ιερέας. Γι᾿ αυτό λίγο αργότερα τον έστειλε με συνοδεία 20 επισήμων ανδρών στη Ρώμη, για να τον χειροτονήσει ο πάπας επίσκοπο της Παννονίας. Ως αρχιεπίσκοπος της Παννονίας ο Μεθόδιος εγκαταστάθηκε στην έδρα του το Σίρμιο.

11. Απαγωγή - καταδίκη - φυλάκιση

Ο διορισμός του Μεθοδίου στη θέση αυτή εξυπηρετούσε την πολιτική και του Κόσελ (ανεξαρτησία έναντι του φραγκικού κλήρου) και του πάπα (δημιουργία επισκοπής υπό τη δικαιοδοσία του σε περιοχές που διεκδικούσαν οι Φράγκοι με τάσεις επεκτάσεως στο Α. Ιλλυρικό). Γι᾿ αυτό οι Φράγκοι κληρικοί έδρασαν αστραπιαίως. Την άνοιξη του 870 συνέλαβαν το Μεθόδιο, πιθανότατα στη Μοραβία, και με μυστικό τρόπο τον οδήγησαν στο Regensbourg . Εκεί έγινε η ψευτοδίκη του και η καταδίκη του από Φράγκους επισκόπους και από το Λουδοβίκο το Γερμανικό. Βασική κατηγορία ήταν, ότι εργαζόταν σε περιοχές που ανήκαν σε ξένη δικαιοδοσία (των Φράγκων επισκόπων). Πάλι με μυστικό τρόπο τον έκλεισαν σε μονή της Σουαβίας, όπου τον έθεσαν υπό αυστηρό περιορισμό. Ο Μεθόδιος υπέφερε τα πάνδεινα επί 2 1/2 χρόνια (870-873).

12. Ελεύθερος στη Μοραβία

Μόλις στις αρχές του 873 ο πάπας Ιωάννης ο Η´ πληροφορήθηκε το έγκλημα των Φράγκων επισκόπων. Με επιστολές προς αυτούς και τον υιό του Λουδοβίκου απήτησε την απελευθέρωση του Μεθοδίου και την εξασφάλιση προϋποθέσεων για την ελεύθερη εκτέλεση των αρχιεπισκοπικών του καθηκόντων. Για να επιτύχει την απελευθέρωση, ο πάπας χρησιμοποίησε την ποινή της απαγορεύσεως. Δεν θα είχαν το δικαίωμα να τελέσουν λειτουργία, όσο χρόνο θα κρατούσαν αιχμάλωτο το Μεθόδιο. Αυτή τη φορά ο Μεθόδιος μετέβη στη Μεγάλη Μοραβία, για να συνεχίσει το έργο του (873). Αυτό ήταν η επιθυμία του μοραβικού λαού και του ηγεμόνα Σφεντοπούλκ. Ο Μεθόδιος ανέπτυξε ασυνήθιστη δραστηριότητα. Εκήρυξε το Ευαγγέλιο σε ειδωλολατρικά φύλα και αγωνίστηκε για την ηθική ανόρθωση της κοινωνίας. Δεν εδίστασε να ψέξει ακόμη και ισχυρούς της εποχής για τις ηθικές τους παρεκτροπές.

13. Νέοι αγώνες κατά Μεθοδίου

Τα πράγματα όμως μεταβλήθηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η θέση του Μεθοδίου ήταν ευάλωτη στις κατηγορίες αυτή τη φορά. Όταν τον απελευθέρωσε ο πάπας από τους Φράγκους, τον είχε διατάξει να μην τελεί τη λειτουργία στη σλαβική. Ο Μεθόδιος όμως δεν συμμορφώθηκε στην εντολή του προϊσταμένου του. Οι Φράγκοι κληρικοί εκ νέου επέστρεψαν στη Μοραβία καί υπέσκαπταν το κύρος του. Ο λατίνος πρεσβύτερος Ιωάννης κατ' αρχάς και ο Φράγκος πρεσβύτερος Wiching αργότερα ηγήθηκαν των αντιπάλων του Μεθοδίου. Ο Μεθόδιος δυσαρέστησε τους Φράγκους και σ᾿ άλλο ζήτημα. Τους κατηγόρησε ανοικτά για την προσθήκη του Filioque (= και εκ του Υιού) στο Σύμβολο της Πίστεως. Δυστυχώς στο πλευρό των αντιπάλων του Μεθοδίου ήταν και ο ηγεμόνας Σφεντοπούλκ. Ο άξεστος χαρακτήρας του, η έλλειψη ενδιαφέροντος για τη σλαβική λειτουργία, οι διασυνδέσεις του με τους Φράγκους, η ανήθικη ζωή του και η κριτική που ασκούσε ο Μεθόδιος κατά των παραβατών της ηθικής (ακόμη και όταν κατείχαν αξιώματα), έκαναν μισητό το Μεθόδιο στον ηγεμόνα. Ο πρεσβύτερος Ιωάννης μετέβη στη Ρώμη, με σκοπό να «ενημερώσει» τον πάπα και να τον συκοφαντήσει. Ο πάπας κάλεσε σε απολογία τον αρχιεπίσκοπο (879). Στη Ρώμη το Μεθόδιο συνόδευσε και ο πρεσβύτερος Wiching . Ο ηγεμόνας πίστευε ότι ο Μεθόδιος θα παραμεριζόταν και τη θέση του θα κατελάμβανε ο ευνοούμενός του! Ο Μεθόδιος σημείωσε μερική επιτυχία. Έπεισε τον πάπα ότι έχει δίκαιο να τελεί τη λειτουργία στη σλαβική. Σε επιστολή του προς το μοραβό ηγεμόνα (880) ο Πάπας επιβεβαιώνει τα δίκαια του Μεθοδίου ως αρχιεπισκόπου Μοραβίας και επιτρέπει να τελείται η Λειτουργία στη σλαβική, συγχρόνως όμως διατάσσει το Ευαγγέλιο πρώτα να διαβάζεται στη λατινική. Ο Wiching ως ανταμοιβή για το σκοτεινό ρόλο που έπαιξε έλαβε την επισκοπή της Νίτρας. Επιστρέφοντας στη Μοραβία πριν από τον Μεθόδιο νόθευσε τα έγγραφα και δυσφήμησε τον αρχιεπίσκοπό του. Ο Μεθόδιος διαμαρτυρήθηκε στον πάπα και ο πάπας με νέα επιστολή τού έδωσε εξηγήσεις (881).

14. Στην Κωνσταντινούπολη

Οι αντίπαλοι του Μεθοδίου διέδιδαν, μεταξύ άλλων, ότι ο αρχιεπίσκοπος είχε χάσει την υποστήριξη ακόμη και του βυζαντινού αυτοκράτορα, που ήταν οργισμένος μαζί του. Δυστυχώς για τους αντιπάλους του, τότε έλαβε από τον αυτοκράτορα Βασίλειο τον Α´την εξής επιστολή· «Σεβαστέ πάτερ, επιθυμώ πάρα πολύ να σε ιδώ. Κάμε, λοιπόν, σε μας τη χάρη και έλα γρήγορα να σε ιδούμε, εφ᾿ όσον ακόμη ευρίσκεσαι στον παρόντα κόσμο, και να δεχθούμε την ευλογία σου». Έτσι περί το τέλος του 881 ο Μεθόδιος αξιώθηκε να ιδεί για τελευταία φορά την Κωνσταντινούπολη. Η συγκίνησή του ήταν απερίγραπτη. Ο αυτοκράτορας και ο πατριάρχης Φώτιος τον υποδέχθηκαν με μεγάλες τιμές. Και οι δύο, αφού ενημερώθηκαν, επεδοκίμασαν και επεκρότησαν το ιεραποστολικό του έργο. Ο αυτοκράτορας μάλιστα κράτησε μια σειρά από τις μεταφράσεις στη σλαβική και δύο σλάβους μαθητές του Μεθοδίου (έναν ιερέα και ένα διάκονο). Και η αναχώρηση του Μεθοδίου ήταν συγκινητική. Ο αυτοκράτορας και ο πατριάρχης τον αγκάλιασαν και τον προέπεμψαν φορτωμένο με πλούσια δώρα.

15. Τελευταίες δραστηριότητες

Όταν επέστρεψε από το Βυζάντιο, ο Μεθόδιος επιδόθηκε κυρίως στο μεταφραστικό έργο. Τότε ολοκλήρωσε τις μεταφράσεις ολόκληρης της αγίας Γραφής, του Νομοκάνονα και Λόγων των Πατέρων. Άλλες πηγές (βοημικές και μοραβικές) αναφέρουν και άλλες δραστηριότητες του Μεθοδίου, που έγιναν κατά τα τελευταία έτη του επίγειου βίου του· α) Ο Μεθόδιος εβάπτισε χριστιανό τον ηγεμόνα της Βοημίας Borivoj β) Έδρασε ιεραποστολικώς με τους μαθητές του ακόμη και στην Πολωνία. γ) Ήλθε σε σύγκρουση προς τον ηγεμόνα Σφεντοπούλκ και τον επίσκοπο Wiching και τους αναθεμάτισε. Μνεία του αναθεματισμού του Wiching και των οπαδών του βρίσκουμε και στο Βίο του αγ. Κλήμεντος, επισκόπου Βελίκας.

16. Ορισμός διαδόχου - κοίμηση

Ο καιρός όμως της αποδημίας του από τον κόσμο αυτό επλησίαζε. Οι χριστιανοί τον ερώτησαν ποίον θεωρούσε κατάλληλο ως διάδοχό του να συνεχίσει το διδακτικό του έργο. Ο Μεθόδιος τότε υπέδειξε το μαθητή του Γοράσδο.

Την Κυριακή των Βαϊων (3 Απριλίου 885) προσήλθε στην εκκλησία και ευλόγησε το συγκεντρωμένο λαό, τον κλήρο και τον ηγεμόνα και είπε· «Τέκνα μου, αγρυπνήσατε κοντά μου μέχρι την τρίτη ημέρα». Έτσι και έγινε. Τη χαραυγή της τρίτης ημέρας είπε· «Κύριε, εις χείράς σου παραθήσομαι το πνεύμά μου». Μ᾿ αυτόν τον τρόπο εξέπνευσε στις αγκάλες των ιερέων - μαθητών του την 6η Απριλίου του έτους 885. Τη νεκρώσιμη ακολουθία την έψαλαν οι μαθητές του στη λατινική, την ελληνική και τη σλαβική. Τον έθαψαν στον καθεδρικό ναό. Δυστυχώς σήμερα δεν έχει ανακαλυφθεί ο τάφος του μεγάλου αυτού αγίου.

Και ο λαός, ο πιστός λαός, τί έκανε για το διδάσκαλό του; Να τι σημειώνει ο βιογράφος του· «Οι άνθρωποι όμως, αναρίθμητος λαός, αφού συγκεντρώθηκαν, τον συνόδευσαν με λαμπάδες και θρήνησαν τον αγαθό διδάσκαλο και ποιμένα· άνδρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι, πλούσιοι και φτωχοί, ελεύθεροι και δούλοι, χήρες και ορφανά, ξένοι και ντόπιοι, ασθενείς και υγιείς, όλοι τον συνόδευσαν, διότι τα πάντα τοις πάσιν εγένετο ίνα πάντας κερδήσῃ» (Α´ Κορ. θ´ 22).

Για ενημέρωση σχετικά με τα νέα, τις εκδηλώσεις, τις εκδόσεις και το έργο μας παρακαλούμε συμπληρώσετε τα παρακάτω στοιχεία. Για τους όρους προστασίας δεδομένων δείτε εδώ.