ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ  ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ  ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ   ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ "ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΝΗΤΟΣ"
ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ
  ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑΣ   ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟ    ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
Φωνή Κυρίου | Διακονία | Εορτολόγιο | Πολυμέσα

 

πίσω


Προοίμιον

Περί του μεγάλου Γέροντος Βαρσανουφίου

Περί του Οσίου Ιωάννου, του προφήτου, του άλλου Γέροντος

Περί της Ψυχωφελεστάτης Βίβλου των Οσίων

Χειρόγραφα καί α' εκδοση της Βίβλου Βαρσανουφίου καί Ιωάννου

Είδησις προς τους αναγινώσκοντας την βίβλον ταύτην

Α'. ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΒΒΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΤΗΣ ΜΗΡΩΣΑΒΗΣ

(α' - ιθ')

(κ' - λθ')

(μ' - νδ')

Β' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΓΕΡΟΝΤΕΣ ΑΒΡΑΑΜ, ΠΑΥΛΟ & ΘΕΟΔΩΡΟ.

(ν' - νθ')

Γ' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΗΣΥΧΑΣΤΕΣ ΠΑΤΕΡΕΣ

(ξθ' - οθ')

(π' - ρθ')

(ρι' - ρκθ')

(ρλ' - ρμα')

Δ' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΔΥΟ ΑΡΡΩΣΤΟΥΣ Δ' ΑΔΕΛΦΟΥΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΒΙΟΥ

(ρμβ' - ρν')

Ε' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΒΒΑ ΕΥΘΥΜΙΟ

(ρνα' - ρξζ')

ς' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΡΩΣΤΟ ΓΕΡΟΝΤΑ ΑΝΔΡΕΑ

(ρξη' - ροθ')

(ρπ' - ρπθ')

(σ' - σιη')

Α'. ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΒΒΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΤΗΣ ΜΗΡΩΣΑΒΗΣ

α'

Ἀπόκρισις τοῦ μεγάλου Γέροντος (εἴτουν τοῦ Βαρσανουφίου) πρός τόν ἀπό Μηρωσάβης Ἀββᾶν Ἰωάννην, αἰτήσαντα ἐλθεῖν καί οἰκῆσαι παρ᾿ αὐτοῖς ἐν τῷ κοινοβίῳ.

Γέγραπται ἐν τῷ Ἀποστόλῳ, ὅτι «ὁ ἐναρξάμενος ἐν ὑμῖν ἔργου ἀγαθοῦ, αὐτός καί τελειώσει ἕως τῆς ἡμέρας τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ». Καί πάλιν ὁ Δεσπότης ἡμῶν εἶπε τῷ προσελθόντι αὐτῷ. «Εἴ τις οὐκ ἀποτάσσεται πᾶσι τοῖς ὑπάρχουσιν αὐτοῦ καί τῷ γένει, ἔτι δέ μή μισεῖ καί τήν ἑαυτοῦ ψυχήν, οὐ δύναταί μου εἶναι μαθητής». Δυνατόν δέ ἐστι τῷ Θεῷ <πληροφορῆσαι> ἐφ᾿ ἡμᾶς τόν λόγον. Ὅτι «ἰδού δή τί καλόν καί τερπνόν, ἀλλ᾿ ἤ τό κατοικεῖν ἀδελφούς ἐπί τό αὐτόν»; Εὔχομαι δέ ἵνα φθάσῃς τό μέτρον τό γεγραμμένον ἐν ταῖς Πράξεσιν˙ ὅτι ὅσοι εἶχον κτήματα, ἐπώλουν καί φέροντες τό τίμημα τῶν πιπρασκομένων, ἐτίθουν πρός τοῖς ποσί τῶν Ἀποστόλων.

Καί εἰδώς σου τήν προθυμίαν, κατά Θεόν οὖσαν, < εἶπον > τῷ ἀγαπητῷ υἱῷ ἡμῶν Σερίδῳ, τῷ μετά Θεόν σκεπάσαντι ἡμᾶς ἀπό τῶν ἀνθρώπων˙ (ἐλπίζομεν δέ εἰς τόν Θεόν, ὅτι καί σέ μεθ᾿ ἡμῶν σκεπάζει) ὅτι δέξαι τόν ἀδελφόν Ἰωάννην μετά ἀγάπης πολλῆς, καί μή διακριθῇ ὅλως. Πρό γάρ δύο ἐτῶν (σελ. 54) ἀπεκάλυψέ μοι ὁ Θεός, ὅτι μέλλει ἥξειν ἐνταῦθα˙ καί ὅτι πολλοί τῶν ἀδελφῶν μέλλουσι συνιέναι πρός ἡμᾶς. Καί ἐγώ ἐτήρησα τήν ἀποκάλυψιν, ἕως οὗ μάθω τί ποιεῖ ὁ Κύριος. Ὡς οὖν ἐπληρώθη ὁ καιρός, κἀγώ ἐφανέρωσα ὑμῖν.

Καί ἐπειδή ἐλογίσω, ὅτι ἐξ ὧν φορῶ παρέχω σοι, ἰδού ἐπί τοῦ ἀδελφοῦ ἐπῆρα τό κουκούλιόν μου ἀπό τῆς κεφαλῆς μου, καί ἔπεμψά σοι αὐτό δι᾿ αὐτοῦ, εἰπών˙ δός αὐτῷ καί φέρε σοι ἀντ᾿ αὐτοῦ ἄλλο. Κράτει οὖν τοῦτο ἕως τῆς τελευτῆς σου˙ μέλλει γάρ σκεπάσειν σε ἀπό πολλῶν κακῶν καί πειρασμῶν. Μή δέσῃς οὖν αὐτό τινι˙ ἔστι γάρ εὐλογία Θεοῦ ἐκ τῶν χειρῶν μου. Καί σπούδασον τοῦ τελειῶσαί σου τό ἔργον, καί εὐλυτῶσαι ἀπό παντός πράγματος, ὡς ἡμεῖς εὐλυτώσαμεν, καί κάθου μεθ᾿ ἡμῶν μετά ἀμεριμνίας σχολάζων τῷ Θεῷ.

Κἀγώ Σέριδος λέγω σοι πρᾶγμα θαυμαστόν˙ ὡς γάρ ἐλάλησεν ταῦτα ὁ Γέρων, ἐλογισάμην ἐν ἐμαυτῷ. Πῶς ἔχω κρατῆσαι τοῦ γράψαι ταῦτα; Εἰ ἤθελεν ὁ Γέρων, εἶχον ἐνεγκεῖν ὧδε τό μέλαν καί τό χαρτίον, καί ἀκοῦσαι ἕνα λόγον καί γράψαι. Καί αὐτός ἔγνω ἅ ἐλογισάμην, καί ἔλαμψε τό πρόσωπον αὐτοῦ ὡς πῦρ, καί εἶπέ μοι˙ ὔπαγε γράψον, μή φοβηθῇς˙ ἐάν εἴπω σοι μυρίους (σελ. 56) λόγους φράψαι, οὔτε περισσόν, οὔτε παρά, ἕως ἑνός γράμματος ἀφῇ σε τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ γράψαι αὐτό, οὔτε ἐάν σύ θέλῃς˙ ἀλλ᾿ ὁδηγεῖ τήν χεῖρά σου πῶς αὐτά γράψεις μετά ἀκολουθίας.

β'

Ἀπόκρισις τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός τόν αὐτόν, προμηνύουσα αὐτῷ τάς διαφόρως ἐσομένας αὐτῷ θλίψεις, καί τήν σωματικήν ἀσθένειαν καί τήν ἐκ τούτων τῆς ψυχῆς προκοπήν.

Εἰπέ τῷ ἀδελφῷ Ἰωάννη. Στερέωσόν σου τήν καρδίαν ὡς στερεάν πέτραν. Πέτραν δέ λέγω τήν νοητήν, πρός τό δύνασθαι ἀκοῦσαι ἅ μέλλω λέγειν. Πρόσεχε οὖν σεαυτῷ, μήποτε ἀκούσας τοῦτο ἐπαρθῇς ἐν τῇ καρδίᾳ σου, καί ἐκπέσῃς τῆς πνευματικῆς ἐπαγγελίας˙ πολλούς γάρ ἀπώλεσεν ἡ τύφωσις καί τῶν θσασάντων εἰς μέτρον. Ἀλλ᾿ ἑτοίμασον σεαυτόν εἰς εὐχαριστίαν ἐν πᾶσιν, ἀκούσας τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου λέγοντος «ἐν παντί εὐχαριστεῖτε». Εἴτε οὖν ἐν θλίψεσιν, εἴτε ἐν ἀνάγκαις ἤ στενοχωρίαις, εἴτε ἐν ἀσθενείαις καί κόποις σωματικοῖς, ἐν πᾶσι τοῖς ἐπερχομένοις σοι εὐχαρίστησον τῷ Θεῷ. Ἐλπίζω γάρ ὅτι καί σύ ἔχεις ἐλθεῖν εἰς κατάπαυσιν αὐτοῦ˙ «διά πολλῶν γάρ θλίψεων δεῖ ἡμᾶς ἐλθεῖν εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ».

Μή οὖν διστάσῃς τῇ ψυχῇ σου καί μή ἐκλυθῇς τήν καρδίαν σου ἔν τινι. Ἀλλά μιμνήσκου τοῦ Ἀποστολικοῦ λόγου «ὅτι εἰ καί ὁ ἔξω ἄνθρωπος ἡμῶν φθείρεται, ἀλλ᾿ ὁ ἔσω ἀνακαινοῦται ἡμέραν ἐξ ἡμέρας». Ἐάν οὖν μή ὑπομένῃς τά πάθη, ἐλθεῖν εἰς τόν σταυρόν οὐ δύνασαι˙ ἐάν δέ βαστάσῃς ἐν πρώτοις τά πάθη, εἰσέρχῃ εἰς τόν λιμένα τῆς αὐτοῦ καταπαύσεως, καί ἡσυχάζεις λοιπόν (σελ. 58) ἐν πολλῇ ἀμεριμνίᾳ, ἔχων τήν ψυχήν ἐστερεωμένην καί κεκολλημένην τῷ Κυρίῳ διά παντός, ἐν πίστει φρουρουμένην, ἐν ἐλπίδι χαίρουσαν, ἐν ἀγάπῃ εὐφραινομένην, ἐν τῇ ἁγίᾳ καί ὁμοουσίῳ Τριάδι φυλαττομένην. Καί τότε πληρωθήσεται περί σοῦ τό εἰρημένον˙ «εὐφρανθήτωσαν οἱ οὐρανοί, καί ἀγαλλιάσθω ἡ γῆ». Αὐτή γάρ ἐστιν ἡ ἀμέριμνος ζωή τοῦ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ˙ χαίρει γάρ ὁ Πατήρ καί ὁ Υἱός καί τό ἅγιον Πνεῦμα ἐπί τῇ σωτηρίᾳ τῆς ψυχῆς σου, ἀγαπητέ μου ἀδελφέ.

γ'

Ἀπόκρισις τοῦ ἄλλου Γέροντος πρός τόν αὐτόν αἰτήσαντα αὐτῷ συντυχεῖν.

Εἰπέ τῷ ἀδελφῷ˙ συγχώρησόν μοι διά τόν Κύριον, ὅτι ἐπιθυμῶ σε ἰδεῖν, ἀλλά διά τήν τῶν ἄλλων συνείδησιν, οὐχ εὑρίσκω ἐλευθερίαν˙ συγχαίρω δέ τῇ ἀγάπῃ σου ἐπί ταῖς πεμπομέναις σοι παρά τοῦ ἁγίου Γέροντος εὐλογίας, καί μακάριος εἶ τούτων ἀξιωθείς.

 

δ'

Πειρασμοῦ κινηθέντος τοῖς μοναχοῖς τοῦ τόπου ἔνθα διῆγεν ὁ Ἀββᾶς Ἰωάννης, πρίν ἐλθεῖν εἰς τό κοινόβιον, καί μελλούσης κινεῖσθαι ἐπει ταραχῆς ὄντος αὐτοῦ ἐκεῖ, τοῦτο προθεωρήσας ὁ μέγας Γέρων τῷ πνεύματι, γράφει αὐτῷ ταῦτα.

Γράψον τῷ ἀδελφῷ Ἰωάννῃ˙ ἰδού πέμπω σοι τρεῖς μαρτυρίας ἀπό τῆς τοῦ Θεοῦ δυνάμεως καί ἀπό τῶν Γραφῶν τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ἐν αἷς ἐξυπνίζω σου τόν νοῦν εἰς ἐγρήγορσιν Θεοῦ καί εἰς νοήματα τοῦ ἁγίου Πνεύματος, εἰς τό γνῶναί σε τά περί τοῦ ἐνεστῶτος καιροῦ τί ἐστι. Πρώτη μαρτυρία αὕτη ἐστίν. Εἶπεν ὁ Θεός διά τοῦ ἁγίου Προφήτου Ἡσαΐου˙ «βάδιζε λαός μου εἴσελθε εἰς τό ταμιεῖόν σου, ἀπόκλεισον τήν θύραν σου, ἀποκρύβηθι μικρόν ὅσον ὅσον ἕως ἀν παρέλθῃ ἡ ὀργή Κυρίου». Ἡ δέ δευτέρα μαρτυρία αὕτη ἐστίν˙ «ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν καί ἀφορίσθητε, καί ἀκαθάρτου μή ἅπτεσθαι, λέγει Κύριος, κἀγώ εἰσδέξομαι ὑμᾶς, καί ἔσομαι ὑμῖν εἰς Πατέρα, καί ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι εἰς υἱούς καί θυγατέρας, λέγει Κύριος Παντοκράτωρ». Τρίτη μαρτυρία˙ «βλέπετε πῶς περιπατεῖτε μή ὡς ἄσοφοι, ἀλλ᾿ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσιν».

Ἐγώ δέ λέγω σοι, τρέχε πρός τά προκείμενά σοι, καί τελείωσόν σου τό ἔργον ταχέως, μεμνημένος τοῦ Κυρίου σου λέγοντος˙ «οὐδείς βαλών τήν χεῖρα αὐτοῦ ἐπ᾿ ἄροτρον καί στραφείς εἰς τά ὀπίσω, εὔθετός ἐστιν εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν»˙ ἐγώ γάρ βλέπω τόν ἡσύχιόν σου βίον, τόν μένοντά σε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ε'

Ἀπόκρισις τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός τόν Ἀββᾶ λυπηθέντα ὅτι ἐχρόνισεν ἐλθεῖν ὁ Ἀββᾶς Ἰωάννης, καί ἐκ τούτου νομίσαντα ὅτι οὐκ ἔρχεται. (σελ. 60)

 

Μή ἀθυμήσῃς, τέκνον, μηδέ λυπηθῇς περί τοῦ ἀδελφοῦ ἡμῶν˙ καί γάρ εἰ καί ἄπεστι τῷ σώματι, ἀλλά πάρεστι τῷ πνεύματι, καί σύν ἡμῖν ἐστι διά παντός. Ὁμόψυχος γάρ ἡμῶν ἐστι, καί οὐδέν αὐτόν χωρίζει ἀπό (σελ. 62) τῆς ἡμῶν ἀγάπης, ἀπό τοῦ νῦν καί ἕως τοῦ αἰῶνος.

 

ς'

Ἐπιστολή τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος γραφεῖσα πρός τόν Ἀββᾶν Ἰωάννην, ποιοῦντα ἐν τῇ αὐτοῦ χώρᾳ τινάς χρείας τῷ κοινοβίῳ, καί ὀχλούμενον ὑπό σωματικοῦ πολέμου.

Γράψον τῷ ἀδελφῷ, ὡς ἔτι εἶ ἔξω ποιῶν τόν κόπον σου κατά τήν δύναμίν σου διά τόν Θεόν καί διά τάς ψυχάς τῶν ἀδελφῶν – μᾶλλον δέ διά τήν ἡμῶν καί σοῦ ἀνάπαυσιν καί ἡσυχίαν - ἐάν γάρ ἀναπαυθῶσιν οἱ ἀδελφοί καί σκεπασθῶσι δι᾿ ἡμῶν, καί ἡμεῖς δι᾿ αὐτῶν εὑρίσκομεν τελείαν ἡσυχίαν˙ καί πληροῦται ἐφ᾿ ἡμᾶς ὁ λόγος ὁ γεγραμμένος. «Ἀδελφός ὑπ᾿ ἀδελφοῦ βοηθούμενος ὡς πόλις ὀχυρά καί τετειχισμένη»˙ κόψον τάς σχέσεις ὅλας καί τάς προφάσεις ἅς ἔχεις ἕως εἶ ἔξω, καί μή ἐάσης πρόφασιν μηδέ σχέσιν μετά τινος ἕλκουσάν σε εἰς τά ὀπίσω˙ ἐάν γάρ μή οὕτως, οὐχ ἡσυχάζεις ἐν τελείᾳ ἡσυχίᾳ˙ οὕτω γάρ καί ἡμεῖς ἐποιήσαμεν. Ταῦτα οὖν ποιῶν, τελείως ἐλπίζω ὅτι ἡσυχάζεις˙ καί γάρ μεθ᾿ ἡμῶν γίνεταί σου ὁ κλῆρος καί τό μέρος μεθ᾿ ἡμῶν εἰς τόν αἰῶνα.

Μηδείς μάθῃ τέως τά γραφόμενά σοι. Ποιῶν οὖν τόν κόπον, ἐάν κατευοδοθῇ τό πρᾶγμα ἔμποσθέν σου, εὐχαρίστησον τῷ Θεῷ καί εὔχου αὐτῷ˙ τοῦτο γάρ ἐστι τό «ἐν παντί εὐχαριστεῖτε». Καί μή ἀμελήσωμεν ἀποδοῦναι τήν εὐχαριστίαν τῷ Θεῷ, καθώς ἐκεῖνος περί οὗ εἶπας ποτέ τήν παραβολήν. Ὅτι ἀπήρχετο εὔξασθαι εἰς τήν Ἐκκλησίαν οἰκονομηθῆναι τροφήν, καί ἀπήντησεν (σελ. 64) αὐτῷ τις ποτε λέγων, ὅτι ἀρίστησον σήμερον μετ᾿ ἐμοῦ, καί ὕπαγε εὔξου˙ καί εἶπεν οὐχ ὑπάγω, τοῦτο γάρ ἀπηρχόμην αἰτήσασθαι παρά τοῦ Θεοῦ. Ἀλλ᾿ ἡμεῖς, ἐἀν εὕρωμεν, ἐάν μή εὕρωμεν, τήν εὐχήν καί τήν εὐχαριστίαν ἀποδώσωμεν τῷ Θεῷ.

Βλέπε δέ τοῦ βαστάσαι τήν νέκρωσιν τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί σου διαπαντός.

ζ'

Ἀπόκρισις τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός τόν αὐτόν μέλλοντα ἀπέρχεσθαι μετά τῶν ἀδελφῶν συλλέξαι ἐργόχειρον, καί φοβηθέντα τήν ἐρημίαν τῶν τόπων. Καί ὑπόμνησις τοῦ νήφειν αὐτόν πρός τόν παρενοχλοῦντα αὐτῷ σωματικόν πόλεμον. Καί ἐπαγγελία τῆς τοῦ Θεοῦ συνεργείας πρός τήν σπουδαζομένην αὐτῷ πρός αὐτούς ἀναχώρησιν.

 

Εἰπέ τῷ διά τοῦ ἄνωθεν θείου νεύματος κληθέντι πρός ἡμᾶς οἰκῆσαι, οὐ μόνον ἐν τῷ νῦν αἰῶνι, ἀλλά καί ἐν τῷ μέλλοντι, ἀδελφῷ ἡμῶν γνησίῳ καί ὁμοψύχῳ Ἰωάννῃ. Εἶπεν ὁ δεσπότης ἡμῶν Χριστός τοῖς ἑαυτοῦ μαθηταῖς: «Οὐχί δύο στρουθία ἀσσαρίου πωλεῖται; Καί ἕν ἐξ αὐτῶν οὐ πεσεῖται ἐπί τῆς γῆς, ἄνευ τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς; Ὑμῶν δέ καί αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς ἠριθμημέναι εἰσί. Μή οὖν φοβηθῆτε, πολλῶν στρουθίων διαφέρετε (σελ. 66) ὑμεῖς˙ πᾶς ὅς τις ὁμολογήσει ἐν ἐμοί ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγώ ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς».

Πρόσεχε οὖν σεαυτῷ νηφαλέως θεῖναι τόν Θεόν ἔμποσθέν σου διά παντός, ἵνα καί περί σοῦ πληρωθῇ ὁ προφητικός λόγος˙ «προωρώμην τόν Κύριον ἐνώπιόν μου διά παντός, ὅτι ἐκ δεξιῶν μου ἐστιν, ἵνα μή σαλευθῶ». Ἔκτεινον οὖν τάς χείράς σου ἐξ ὅλης σου τῆς ψυχῆς ἐπί τά προκείμενά σοι˙ καί ἐν τούτοις μελέτησον διά παντός ὅπως ἀκούσῃς τῆς φωνῆς τοῦ Θεοῦ πρός σέ λεγούσης. «Ἰδού ἀποστέλλω τόν Ἄγγελόν μου πρό προσώπου σου, ὅς κατασκευάσει τήν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου».

η'

 

Ὁ αὐτός ἱκανῶς κοπωθείς καί μή εὑρών ἐργόχειρον ἐλυπεῖτο καί ἐθαύμαζε, πῶς κατά τόν λόγον τοῦ Γέροντος «οὐκ ἐπέμφθη ὁ Ἄγγελος πρό προσώπου αὑτοῦ», μή εἰδώς ὅτι τοῦτο ἐρρέθη αὐτῷ πρός τήν εὐλογίαν τῆς ἀναχωρήσεως. Καί διά τοῦτο γράφει αὐτῷ ὁ Γέρων ταῦτα.

Γράψον τῷ ἀδελφῷ˙ ὅσον ἐστί τό πλοῖον ἐν τῇ θαλάσσῃ, ἐκδέχεται κινδύνους καί προσβολήν ἀνέμων. Ἐάν δέ φθάσῃ εἰς τόν τῆς ἡσυχίας λιμένα καί τόν τῆς εἰρήνης, οὐκ ἔτι ἔχει φόβον κινδύνων κάι θλίψεων καί προσβολῶν ἀνέμων, ἀλλ᾿ ἐν γαλήνῃ ἔσται. Οὕτω καί ἡ ἀγάπη σου ὅσον εἶ μετά τῶν ἀνθρώπων, προσδόκησον θλίψεις καί κινδύνους καί προσβολήν τῶν νοητῶν ἀνέμων, ὅταν δέ φθάσῃς εἰς τά ἡτοιμασμένα σοι, τότε ἄφοβος ἔσῃ.

Περί δέ οὗ προεῖπον, ὅτι εἶπεν ὁ Δεσπότης ἡμῶν «ὅτι ἰδού ἀποστελῶ τόν Ἄγγελόν μου πρό προσώπου σου», ἐπέμφθη. Περί δέ τοῦ μή εὑρεῖν ἐργόχειρον, εἶπεν ὁ Θεός ἐν τῷ μωσαϊκῷ βιβλίῳ˙ «διά τοῦτο ἐκύκλωσέ σε καί ἐπαίδευσέ σε καί ἐλιμογχόνησέ ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐκείνῃ τῇ φοβερᾷ, γνῶναι τά ἐν τῇ καρδίᾳ σου». Νόησον τά λεγόμενά σοι παρ᾿ ἐμοῦ καί ἑδραίως κάμε καί ἀδιστάκτως, ἀγαπητέ ἀδελφέ.

 

θ'

Ἐπιστολή τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός αὐτόν ἀπελθόντα εἰς ἀπόκρισιν τοῦ κοινοβίου, καί διά τό πολλήν εὑρεῖν θλῖψιν ὀλιγωρήσαντα

(σελ. 68) Γράψον, τέκνον, τῷ ἀδελφῷ ἡμῶν Ἰωάννῃ ἀσπασμόν ἐν Κυρίῳ, ἐξ ἐμοῦ καί σοῦ καί τοῦ ἀδελφοῦ ἡμῶν Ἰωάννου καί εἰπέ αὐτῷ˙ μή ἐκκακήσῃς ἐν ταῖς θλίψεσι καί τοῖς σωματικοῖς πόνοις, οὕς ὑπομένεις καί κοπιᾷς δι᾿ ἡμᾶς καί διά τό ἡμῶν κοινόβιον˙ ἔστι γάρ καί τοῦτο τοῦ θεῖναι τήν ἑαυτοῦ ψυχήν ὑπέρ τῶν ἀδελφῶν, καί ἐλπίζω ὅτι πολύς ὁ μισθός τοῦ κόπου τούτου. Καί ὡς κατέστησεν ὁ Θεός τόν Ἰωσήφ θρέψαι τούς ἀδελφούς αὐτοῦ ἐν λιμῷ ἐν Αἰγύπτῳ, οὕτω καί σέ κατέστησε βοηθῆσαι τῷ κοινοβίῳ μετά τοῦ τέκνου ἡμῶν Σερίδου˙ κἀγώ σοι λέγω τόν ἀποστολικόν λόγον τόν πρός Τιμόθεον˙ «σύ οὖν τέκνον ἐνδυναμώθητι χάριτι Πνεύματος ἁγίου».

Βλέπω γάρ σου τήν ἡσυχίαν πῶς μέλλει ἔρχεσθαι καί συγχαίρω σοι ἐν Κυρίῳ˙ ὅσον γάρ ἔξω διάγεις, θλῖψιν καί κόπον σωματικόν μέλλεις εὑρίσκειν˙ ὅταν δέ φθάσῃς εἰς τόν τῆς ἡσυχίας λιμένα, ἀνάπαυσιν καί εἰρήνην εὑρίσκεις˙ ἀψευδής γάρ ἐστιν ὁ Δεσπότης ἡμῶν ὁ λέγων˙ «ὅτι δώσω αὐτοῖς ἐν τῷ νῦν αἰῶνι ἑκατονταπλασίονα, καί ἐν τῷ μέλλοντι ζωήν αἰώνιον».

Προθύμως οὖν κοπίασον, ἀδελφέ, ὅπως εὕρης, πλείονα τήν ἀγάπην καί τήν ἀνάπαυσιν. Πρό τοῦ γάρ φθάσαι τό πλοῖον τόν λιμένα, κρούεται καί χειμάζεται ἀπό τῶν κυμάτων καί τῶν κλυδώνων˙ ἐάν δέ φθάσῃ εὑρίσκεται λοιπόν εἰς πολλήν γαλήνην. Νόησον τά λεγόμενα καί φύλαξον.

«Δώῃ γάρ σοι ὁ Κύριος σύνεσιν ἐν πᾶσιν».

 

ι'

Ἀπόκρισις τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός τόν αὐτόν, λίθου πεσόντος κατά τοῦ ποδός αὐτοῦ καί πολλήν αὐτῷ κινήσαντος ὀδύνην καί ἀθυμίαν.

Ἀγαπητῷ ἀδελφῷ Ἰωάννην ἐν Κυρίῳ χαίρειν. Κατά τόν κόπον τοῦ σώματός σου τόν δι᾿ ἡμᾶς καί τό σύντριμμα τοῦ ποδός σου διά τόν Θεόν, ἐμπλῆσαι ὁ Δεσπότης Θεός τήν ψυχήν σου, ἀγαπητέ μου, τῶν ἐπουρανίων ἀγαθῶν ἑκατονταπλασίονα. Κατανόησον τά γραφόμενα παρ᾿ ἐμοῦ, ἀδελφέ, καί κρύψον παρά σεαυτῷ˙ ἀκουτιεῖ γάρ σε χαρμονήν ἐπουράνιον, δεσποτικήν, θεϊκήν. Ἐν ὀνόματι γάρ τῆς ἁγίας Τριάδος, εὑρίσκω ὅτι συγκληρονόμος εἶ τῶν ἐμῶν χαρισμάτων, τῶν παρά Θεοῦ δοθέντων μοι˙ καί κατά πρόσβασιν προσδοκῶ ὅτι ταχέως φθάνεις˙ ἔστι γάρ ὁ διά κόπων κατά Θεόν φθάνων εἰς τήν αὐτοῦ κατάπαυσιν˙ ἔστι πάλιν ὁ διά ταπείνωσιν φθάνων εἰς αὐτήν. (σελ. 70) Ἐλπίζω δέ ὅτι κατ᾿ ἀμφότερα ἕξεις, ἐν τῷ ἀποθανεῖν τήν ὀργήν σου, πνιγέντος τοῦ θυμοῦ ἀπό τῆς καρδίας σου καί τότε πληροῦται εἰς σέ ὁ γεγραμμένος λόγος˙ «ἴδε τήν ταπείνωσίν μου καί τόν κόπον μου καί ἄφες πάσας τάς ἁμαρτίας μου».

Καί ἐπειδή εἶπον ὅτι κατά πρόσβασιν φθάνεις, κατανόησον τά Εὐαγγέλια, πῶς καί ποσάκις δέδωκεν ὁ Χριστός τά χαρίσματα τοῖς μαθηταῖς περί ἰάσεων καί ἐκβάσεων δαιμόνων, τήν δέ τελειότητα (ἴσ. δέδωκε) περί ἀφέσεως ἁμαρτιῶν, εἰπών αὐτοῖς˙ «ὧν ἀφῆτε τάς ἁμαρτίας ἀφέωνται». Ἐάν οὖν διά τόν κόπον σου τόν διά τόν Θεόν ἀφήσῃ σοι τάς ἁμαρτίας σου, ἰδού τό μέτρον ὅ θέλω σε καταλαβεῖν. Ἐάν δέ δυσνόητα ρήματα ἐν τῇ ἐπιστολῇ ἀναγνῷς, ἐρώτησον τόν ὁμόψυχόν σου Σέριδον, υἱόν δέ ἐμοῦ ἀγαπητόν, καί διά τῆς τοῦ Θεοῦ χάριτος φράσσει σοι τά δυσνόητα. Ἐδεήθην γάρ τοῦ Θεοῦ ὑπέρ αὐτοῦ καί περί τούτου.

Σύ οὖν ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, ἀκαταπαύστως τρέχε τήν ὁδόν τήν ἡτοιμασμένην, ὅπως μετά χαρᾶς φθάσῃς, ὅν ἐφθάσαμεν τοῦ Χριστοῦ λιμένα καί ἀκούσῃς τῆς φωνῆς τῆς πεπληρωμένης χαρᾶς καί ζωῆς καί φωτός καί ἀγαλλιάσεως, λεγούσης πρός σέ˙ «εὖ δοῦλε ἀγαθέ καί πιστέ, ἐπί ὀλίγα ἧς πιστός, ἐπί πολλῶν σε καταστήσω, εἴσελθε εἰς τήν χαράν τοῦ Κυρίου σου».

Χαίροις ἐν Κυρίῳ, χαίροις ἐν Κυρίῳ, χαίροις ἐν Κυρίῳ˙ ὁ Κύριος φυλάξοι τήν ψυχήν σου καί τό σῶμα σου ἀπό παντός κακοῦ καί παντός ἐναντιώματος διαβολικοῦ καί φαντασίας πάνυ θορυβώδους˙ ὁ Κύριος ἔσται σοι φῶς, σκέπη σου, ὁδός σου, ἰσχύς σου, στέφανός σου ἀγαλλιάσεως καί ἀντίληψις αἰωνία. Πρόσεχε σεαυτῷ, γέγραπται γάρ˙ «τά ἐκπορευόμενα διά τῶν χειλέων “μου οὐ μή ἀθετήσω”».

 

ια'

Ἀπόκρισις τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός αὐτόν, παραινοῦσα αὐτόν διά παντός μνημονεύειν τῶν αὐτῷ γραφομένων, εἰς ὠφέλειαν αὐτοῦ καί στηριγμόν τῆς αὐτοῦ καρδίας.

(σελ. 72) Εἶπεν ὁ Σολομών περί τῶν γονέων αὐτοῦ˙ «οἵτινες καί ἐδίδασκόν με καί ἔλεγον˙ ἐρειδέτω ὁ λόγος ἡμῶν ἐν τῇ καρδίᾳ σου». Οὕτω κἀγώ σοι λέγω, ἀδελφέ˙ ἐρειδέτωσαν οἱ λόγοι μου ἐν τῇ καρδίᾳ σου. Καί μελέτησον πάντα τά γραφόμενά σοι παρ᾿ ἐμοῦ διαπαντός, καθώς εἶπεν ὁ Θεός διά στόματος Μωσέως˙ «ἅφαψαι αὐτά εἰς τήν δεξιάν σου χεῖρα, καί ἔσται ἀσάλευτα πρό ὀφθαλμῶν σου διά παντός˙ καί μελέτησον αὐτά κοιταζόμενος καί ἀνιστάμενος καί περιπατῶν ἐν τῇ ὁδῷ καί κοιταζόμενος ἐν οἴκῳ». Δεῖξον οὖν τά αὐτά ἐν τελειότητι ἔργων καί ὁ Θεός μου ἔσται μετά σοῦ εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ιβ'

Ὁ αὐτός ἐπέταξεν ἀδελφῷ ἔργον, καί ὡς οὐκ ἐποίησεν αὐτό γοργῶς, ἐπετίμησεν αὐτῷ. Καί πρός τοῦτο ἐδήλωσεν αὐτῷ ὁ Γέρων ταῦτα.

Εἰπέ τῷ ἀδελφῷ Ἰωάννῃ˙ ὁ καιρός οὗτος ἁπαλός ἐστι καί πολλῷ κόπῳ εὑρίσκεις εἰς τόν νοῦν καιρόν ἄνθρωπον ἔχοντα στερεάν καρδίαν. Ἀλλά κράτησον τόν λόγον τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου λέγοντος˙ «ἔλεγξον, ἐπιτίμησον, παρακάλεσον ἐν πάσῃ μακροθυμίᾳ καί διδαχῇ».

 

ιγ'

Οἰκοδομῆς γενομένης ἐν τῷ κοινοβίῳ, αὐτός ὡς ἔμπειρος ἐχάραξε τά μέτρα τοῦ ἔργου. Καί λάθρᾳ αὐτοῦ τινές τῶν ἀδελφῶν ὡς καλόν τι νομίζοντες ποιεῖν προσέθηκαν αὐτοῖς, καί μικρόν τι παρέβλεψαν, καί ταραχθέντες αὐτοῦ καί ὀλιγωρήσαντος ἐξ αὐτῶν, δηλοῖ αὐτῷ ὁ Γέρων ταῦτα.

 

Εἰπέ τῷ ὁμονοοῦντι ἡμῶν ἀδελφῷ Ἰωάννῃ˙ πολλά τά γραφόμενά σοι παρ᾿ ἐμοῦ διά χειρός τοῦ γνησίου καί ἀγαπητοῦ τέκνου ἡμῶν, τοῦ ἐξ ὅλης τῆς ἑαυτοῦ ψυχῆς ἀγαπῶντος ἡμᾶς τούς τρεῖς ἐξίσου ἐν τελείᾳ ἀγάπῃ. Καί ταῦτα πάντα οὐκ ἐξ ἰδίου θελήματος γράφω, ἀλλ᾿ ἐκ κελεύσεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος˙ ὅλα δέ πρός διόρθωσιν καί ὠφέλειαν ψυχῆς, καί συνειδήσεως τοῦ ἔσω ἀνθρώπου˙ πρός δέ θλῖψιν καί παιδείαν σώματος καί συντριβήν καρδίας σου.

(σελ. 74) Πρῶτον πρόσεχε ἀπό τοῦ πνεύματος τῆς ἀκηδίας˙ γεννᾷ γάρ πᾶν κακόν καί ποικίλον πρᾶγμα. Ἐάν γάρ γράφω σοι οὕς ὑπέμεινα πειρασμούς, ἔτι λέγω σοι οὐ βαστάζουσι τά ὦτά σου, ἀλλά τάχα οὐδέ ἄλλου τινός εἰς τόν καιρόν τοῦτον. Ἐλπίζω δέ ὅτι φθάνεις, καί οὐ μόνον ἀλλά καί αὐτοψεῖ ἰδεῖν αὐτούς ἔχεις, καί λυτρωθῆναι ἀπ᾿ αὐτῶν χάριτι Χριστοῦ διά πίστεως.

Διατί ἐκλύεται ἡ καρδία σου ἀπό ὀλιγωρίας, ἀπό τῶν τοῦ Χριστοῦ προβάτων; Ἤ οὐκ οἶδας οἵαν κεφαλαλγίαν ὑπομένει ὁ καλός διδάσκαλος ἀπό τῶν παιδίων, ἕως οὗ εὐδοκιμήσωσι; Καί τοῦτο ὅτι ἤκουσας παρ᾿ ἐμοῦ τόν ἀποστολικόν λόγον˙ «ὅτι ἔλεγξον, ἐπιτίμησον, παρακάλεσον ἐν πάσῃ μακροθυμίᾳ καί διδαχῇ».

Ἄκουσον καί πρόσχες ἅ λέγω σοι˙ ἡ μακροθυμία γεννήτριά ἐστιν ὅλων τῶν ἀγαθῶν. Κατανόησον τόν Μωσέα ἐκλεξάμενον ἑαυτῷ «συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ, ἤ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν». Ὅταν οὖν ταράσςῃ σε ὁ λογισμός ἀπό τοῦ δαίμονος πρός τινα ἄνθρωπον, εἰπέ τῷ λογισμῷ μετά μακροθυμίας˙ ὑπετάγην ἐγώ τῷ Θεῷ ἵνα δουλαγωγήσω ἄλλους; Καί παύεται ἀπό σοῦ. Ἑδραίως καί κραταιῶς δράμε μνημονεύων μου τῶν λόγων, μᾶλλον δέ τοῦ Κυρίου, ὅπως καί σύ καταλάβῃς ἡμᾶς, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, τῷ Κυρίῳ ἡμῶν. Γένοιτο, γένοιτο.

 

ιδ'

Ἀπόκρισις τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός τόν αὐτόν, ὅτι βαρέως ἤνεγκεν ἀκούσας, ὅτι τις τῶν ἀδελφῶν, ὡς εὐτελίζων αὐτόν ἔλεγε˙ τίς γάρ ἐστιν οὗτος, ἤ πόθεν, ὅτι αὐτός θλίβεται;

 

(σελ. 76) Εἰπέ τῷ ἀδελφῷ˙ καθώς ἐδικάζετο Μιχαήλ περί τοῦ σώματος Μωσέως, οὕτως ἀγωνίζομαι ὑπέρ σοῦ ἕως οὗ ἀπαλλαγῇς ἀπό τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου. Ἐγόγγυζον γάρ οἱ Ἰουδαῖοι περί τοῦ Σωτῆρος λέγοντες˙ «οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ υἱός Ἰωσήφ; Οὐχί τήν μητέρα καί τούς ἀδελφούς γνωρίζομεν;». Ταῦτα κατανόησον καί ὑπόμεινον ἕως τέλους.

 

ιε'

Ἀπόκρισις τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός τόν αὐτόν οὔπω καθαρεύσαντα τῆς αὐτῆς ἀθυμίας.

 

Εἰπέ τῷ ἀδελφῷ˙ ἐμνήσθην τῆς προφητείας τοῦ ἁγίου Ἱερεμίου τοῦ προφήτου λέγοντος˙ «τίς δώσει τῇ κεφαλῇ μου ὕδωρ καί τοῖς ὀφθαλμοῖς μου πηγήν δακρύων, καί κλαύσομαι τόν λαόν τοῦτον ἡμέρας καί νυκτός»; Προσεδόκων γάρ σε τήν στερεάν τροφήν διαθρέψαι, καί βλέπω σε πάλιν χρῄζοντα τοῦ γάλακτος. Βλέπε, τί γέγραπται˙ «καί ἀπό τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με». Βλέπε, μή κλέψωσί σε οἱ πονηροί δράκοντες, καί ἐμβάλωσιν εἰς σέ τόν ἰόν αὑτῶν˙ ἔστι γάρ θανάσιμος. Οὐδείς γάρ ποτε διορθοῦται διά κακοῦ τό ἀγαθόν, ἡττᾶται γάρ τῷ κακῷ, ἀλλά διά τοῦ ἀγαθοῦ διορθοῦται τό κακόν.

Ἰδού οὖν στήκεις εἰς τό στάδιον, θηριομαχῆσαι ὀφείλεις, κατά τόν Ἀπόστολον, ἐν Ἐφέσῳ˙ νικήσας γάρ τά θηρία ἐκαυχᾶτο. Εἰς τήν ζάλην ἐβλήθης τῆς θαλάσσης ὑπομεῖναι κινδύνους πολλούς, καί συναθλῆσαι πρός τήν τρικυμίαν τῶν κυμάτων. Καί οὕτω νικήσας βοηθοῦντος τοῦ Θεοῦ, συνέρχῃ ἡμῖν εἰς τόν τῆς γαλήνης λιμένα, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

 

ις'

(σελ. 78 ) Ἀπόκρισις τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός τόν αὐτόν μέλλοντα ταράσσεσθαι πρός τούς ἀδελφούς ἐπί τῷ γενομένῳ ἀφανισμῷ τῶν πλίνθων ἐκ τῆς βροχῆς˙ τοῦτο γάρ ἐπέγραψε τῇ αὐτῷ ραθυμίᾳ. Προβλέπων δέ, ὅτι καί τῷ Ἀββᾷ μέλλει περί τούτου μέμφεσθαι, προασφαλίζεται αὐτόν καί ἐξυπνίζει πρός ἀσφάλειαν τῶν λογισμῶν, ὑπομιμνήσκων καί τῆς γνησίας ἀγάπης, ἥν πρός αὐτόν ὁ Ἀββᾶς κέκτηται, ἵνα τῇ τοιαύτῃ μνήμῃ τόν ἐναντίον ἀπώσηται λογισμόν.

 

Ποίησον ἀγάπην, τέκνον, καί τάχυνον τοῦ ἐνεγκεῖν χαρτίον καί μέλαν, ἄφες τήν ἀπόκρισιν δι᾿ ἥν ἀνῆλθες, καί γράψον τῷ ἀδελφῷ Ἰωάννῃ πρῶτον ἀσπασμόν ἐξ ἐμοῦ˙ ἐνεργεῖται γάρ τοῦ ταράξαι ἄλλους καί ταραχθῆναι ὑπ᾿ ἄλλων, καί εἰπέ αὐτῷ˙ χαίροις ἐν Κυρίῳ, ἀδελφέ μου. Εἰ πολλά τά κύματα τῆς θαλάσσης, οὐκ ἔστιν ὁ ἐξυπνίζων τόν Ἰησοῦν, ἵνα ἐπιτιμήσῃ τοῖς ἀνέμοις καί τῇ θαλάσσῃ καί γένηται γαλήνη τοῦ συνιέναι καί προσκυνῆσαι τῷ Ἰησοῦ; Εἰ πάντα μάταια καί πρόσκαιρα, τί δι᾿ αὐτῶν ἐνεργεῖται ἡμῶν ἡ καρδία, τοῦ λήθην λαβεῖν περί τοῦ εὐαγγελικοῦ λόγου, ὅτι «τί ὠφεληθῇ ἄνθρωπος ἐάν τόν κόσμον ὅλον κερδίσῃ τήν δέν ψυχήν αὐτοῦ ζημιωθῇ»;

Μάθε, ἀδελφέ μου, ὅτι ἐάν τις θλίβῃ τινά, εἴτε ἔργῳ, εἴτε λόγῳ, ὕστερον αὐτός θλίβεται ἑκατονταπλασίονα. Καί πολλάκις ἐγράφησαν ἐξ ἐμοῦ τά τῆς Γραφῆς ρήματα τοῦ Κυρίου, τό μακροθυμεῖν ἐν πᾶσι, καί προσέχειν τοῦ μή εἶναι μεμιγμένον σου τό θέλημα τινί. Ἀλλ᾿ ἐάν πέμψῃς μοι τήν ἐρώτησιν μετά τοῦ ἀγαπητοῦ μου υἱοῦ Σερίδου, τοῦ ἀεί θλιβομένου ἐν τῷ βλέπειν σε θλιβόμενον, σπούδασον ἀκριβεύσασθαι μετά τῶν λογισμῶν σου, μήποτε ἐμβάλωσι θανάσιμον ἰόν εἰς τήν καρδίαν σου τοῦ πλανηθῆναί σε, νομίζοντα κάμηλον τόν κώνωπα, καί τό βιζάκιον λίθον˙ καί εὑρίσκεται ὁ ἄνθρωπος ἔχων τήν δοκόν καί προσέχων τῷ κάρφει. Ὡς τῇ ψυχῇ μου ἔγραψά σοι˙ οἶδα γάρ ότι χαρῆναι ἔχει ἡ καρδία σου εἰς ταῦτα. «Ἔλεγξον γάρ φησι, σοφόν» καί τά ἑξῆς. Καί οἶδα πῶς ἔχω σε ἐν τῇ τοῦ Χριστοῦ ἀγάπη, ἀδελφέ.

Ἐλπίζω ὅτι ἐγγύς εἶ τοῦ ἀμεριμνῆσαι λοιπόν ἀπό τῶν γηίνων πραγμάτων καί εὑρεθῆναι εἰς τήν τῶν Πατέρων πνευματικήν ἐργασίαν˙ οὐ μή γάρ καταισχύνῃ με ὁ Κύριός μου Χριστός, δεόμενον αὐτοῦ ἡμέρας καί νυκτός περί σοῦ.

 

ιζ.

(σελ 80) Ἐρώτησις τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα. Οἶδα, Πάτερ, ὅτι ταῦτα γίνεταί μοι διά τάς ἁμαρτίας μου˙ καί ὅτι ἄφρων εἰμί καί αἴτιος κακῶν. Ὁ δέ φέρων με εἰς ταύτην τήν θλῖψιν, ὁ Ἀββᾶς ἐστιν, ὅτι ἀμελεῖ καί παραβλέπει τά πράγματα, καί ἀφανίζονται ἐκ τῆς αἰτίας αὐτοῦ, καί οὐ βαστάζω. Τί δέ ποιήσω ὅτι ἀποκρίνομαι πρός τούς λογισμούς καί οὐ λαμβάνω δύναμιν; Καί συγχώρησόν μοι, ὅτι ἅπαξ ἐλάλησα. Ἐπί δέ τῷ δευτέρῳ οὐ προσθήσω˙ θαυμάζω δέ πῶς ἐψύγη ἐκείνη ἡ θερότης τῆς ἀγάπης ἧς εἶχον πρός [τόν Ἀββᾶν καί] τούς ἀδελφούς, καί εὔχου ὑπέρ ἐμοῦ διά τόν Κύριον.

 

Ἀπόκρισις

Ἀδελφέ, μιμνήσκων ὅτι εἶπε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ὁ Κύριος˙ ὅτι καί «ὑμεῖς ἀνόητοι ἐστέ»; ἔγραψά σοι λέγων ἀκριβεῦσαι μετά τῶν λογισμῶν σου. Εἰ ἐπόνησας τοῦ ἀκριβεύσασθαι, μαθεῖν εἶχες, ὅτι τήν δύναμιν ὧν ἀρτίως μοι ἔγραψας, προέγραψά σοι ἐγώ καί οὐκ ἦν μοι χρεία τοῦ γράψαι, ἀλλ᾿ ὅμως προσθήσω σοι πρός τάς ἐπερωτήσεις. Πρῶτον δέ ἐλέγχω σε: Εἶπας γάρ σεαυτόν ἁμαρτωλόν, καί ἐν τοῖς ἔργοις οὐκ ἔχεις σεαυτόν οὕτως˙ ὁ γάρ ἔχων ὅτι ἁμαρτωλός ἐστι καί αἴτιος κακῶν, οὐκ ἀντιλέγει τινί, οὐ μάχεται, οὐκ ὀργίζεται κατά τινος, ἀλλ᾿ ἔχει ὅλους βελτίους˙ καί εἰ χλευάουσί σε (σελ. 82) οἱ λογισμοί οὕτως ἔχειν, πῶς κινοῦσί σου τήν καρδίαν κατά τῶν βελτιόντων σου; Πρόσχες, ἀδελφέ˙ οὐκ ἔστιν ἀλήθεια, ἀκμήν γάρ οὐκ ἐφθάσαμεν ἔχειν ἑαυτούς ἁμαρτωλούς.

Εἴ τις ἀγαπᾷ τόν ἐλέγχοντα αὐτόν, σοφός ἐστι. Εἴ τις δέ ἀγαπᾷ καί οὐ ποιεῖ ἅ ἀκούει παρ᾿ αὐτοῦ, μᾶλλον τοῦτο μῖσός ἐστιν. Εἰ ἁμαρτωλός εἶ, τί μέμφῃ τόν πλησίον καί αἰτιᾶσαι αὐτόν, ὅτι δι᾿ αὐτοῦ γίνεταί σοι ἠ θλῖψις; Οὐκ οἶδας ὅτι ἕκαστος πειράζεται ὑπό τῆς ἰδίας συνειδήσεως, καί τοῦτο τίκτει αὐτῷ τήν θλῖψιν; Καί τοῦτό ἐστιν ὅ ἔγραψά σοι περί τῶν ἀδελφῶν, ὅτι μή δείξωσί σοι κάμηλον τόν κώνωπα κ.λ.π. Εὔξαι δέ μᾶλλον ἵνα συμμέτοχος ᾖ ἀεί εἰς τόν φόβον τοῦ Θεοῦ.

Ὅτι δέ εἶπας σεαυτόν ἄφρονα, μή χλευασθῇς, ἀλλ᾿ ἐρεύνησον καί εὑρήσεις ὅτι οὐκ ἔχεις οὕτως˙ εἰ γάρ κατέχεις οὕτως, οὐδέ ὀργισθῆναι ὀφείλεις, μή δυνάμενος διακρῖναι, ἤ καλῶς, ἤ κακῶς ἐγένετο τό πρᾶγμα. Ὁ γάρ ἄφρων μωρός ἀκούει˙ καί ὁ ἄφρων καί μωρός ἑρμηνεύεται ἄναλος˙ καί ὁ ἄναλος, πῶς ἄλλους ἀρτύει καί ἁλίζει; Βλέπε, ἀδελφέ, ὅτι χλευαζόμενοι λαλοῦμεν στόματι μόνον καί τά ἔργα δεικνύουσιν.

Ὅτε ἀποκρινόμεθα πρός τούς λογισμούς, οὐ λαμβάνομεν δύναμιν, ἐπειδή πρῶτον δεχόμεθα τό κατακρῖναι τόν πλησίον καί ἐκνευροῦται ἡμῶν ἡ δύναμις τοῦ πνεύματος καί αἰτιώμεθα τόν ἀδελφόν ἡμῶν, αὐτοί αἴτιοι ὄντες. Ἐάν ἔχῃς ὅτι τοῦ ἐλεοῦντος Θεοῦ ἐστι τό πᾶν, καί οὔτε τοῦ θέλοντος, οὔτε τοῦ τρέχοντος, τί οὐ κατανοεῖς καί ἀγαπᾷς τόν ἀδελφόν σου ἐν τελείᾳ ἀγάπῃ; Πόσοι γάρ ἤθελον ἡμᾶς τούς γέροντας καί ἔτρεχον, καί οὐκ ἐδόθη αὐτοῖς! Καί καθημένου αὐτοῦ ἔπεμψεν ἡμᾶς πρός αὐτόν ὁ Θεός, καί τέκνον γνήσιον ἡμῶν αὐτόν ἐποίησε˙ τήν ἔσω γάρ προαίρεσιν ἀγαπᾷ ὁ Θεός.

(σελ. 84) Τό δέ εἰπεῖν ἅπαξ ἐλάλησα, καί τά λοιπά, ἐάν πυκτεύῃς τοῦ κτήσασθαι, μακάριος εἶ˙ οὐ γάρ πᾶσι δέδοται. Καί περί τῶν λοιπῶν λογισμῶν, ἀνάθου εἰς τόν θεόν πάντα λογισμόν, λέγων˙ ὁ Θεός οἶδε τό συμφέρον καί ἀναπαύῃ˙ καί κατά μικρόν ἔρχεταί σοι δύναμις τοῦ ὑπενεγκεῖν. Καί μή παντελῶς κόψῃς τό λαλῆσαι˙ κἄν δέ λαλήσῃς καί μή εἰσακουσθῇς μηδέ εὕρης χάριν ἐν τῷ λόγῳ περί σου, μή λυπηθῇς, ὠφελῆσαι γάρ μᾶλλον.

Περί δέ ὧν θαυμάζεις, ἡ τελεία ἀγάπη ἄπτωτός ἐστι, καί ὁ κτώμενος αὐτήν μένει ἐν τῇ θερμότητι, κατακλειόμενος τῇ ἀγάπῃ πρός τόν Θεόν καί πρός τόν πλησίον.

Περί δέ ὧν ἐσχάτως ἔγραψας δεήσεων, ὀφείλεις ἀρκεσθῆναι ᾗ ἔγραψά σοι λέξει˙ ὅτι νύκτα καί ἡμέραν εὔχομαι περί σοῦ ἀδιαλείπτως πρός τόν Θεόν. Ἐκ περισσοῦ οὖν καί τοῦτο ἔγραψας. Ἔχεις οὖν παρ᾿ ἐμοῦ τροφήν κατά Θεόν ἐπί πολύν χρόνον˙ καρτέρησον καί ὑπόμεινον τόν Κύριον, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν. σ

 

ιη'

Ἀπόκρισις τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός τόν αὐτόν ἐρωτήσαντα πόθεν ἐστίν ἡ θερμότης καί ἡ ψυχρότης, καί ἡ σκληροκαρδία, καί περί τοῦ σωματικοῦ πολέμου.

 

Περί τῆς θέρμης καί τῆς ψυχρότητος, δῆλόν ἐστι, ὅτι ὁ Κύριος πῦρ ὠνομάσθη, θερμαῖνον καί ἐμπυρίζον καρδίαν καί νεφρούς. Ἐάν οὕτω, καί ὁ διάβολος ψυχρός ἐστι, καί ἀπ᾿ αὐτοῦ ἡ ψυχρότης ὅλη. Εἰ μή γάρ οὕτως εἶχε, πῶς λέγει, ὅτι τότε ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν; Τό δέ τότε τί ἐστιν, εἰ μή ἐν τοῖς καιροῖς τοῦ ἀντιδίκου; Ἐάν οὖν αἰσθανώμεθα ψυχρείας, ἐπικαλεσώμεθα τόν Θεόν, καί ἐρχόμενος θερμαίνει ἡμῶν τήν καρδίαν εἰς τήν τελείαν αὐτοῦ ἀγάπην, οὐ μόνον πρός αὐτόν, ἀλλά καί πρός τόν πλησίον˙ καί ἀπό προσώπου τῆς θέρμης αὐτοῦ ἐξορίζεται ἡ τοῦ μισοκάλου ψυχρεία. Εἰ γάρ ἐξήρανε τήν πηγήν τῶν δακρύων τῆς καρδίας σου, ὕγρανέ σου (σελ. 86) τήν ὑπό γαστέρα. Ἀλλ᾿ ἑστίασον τόν Κύριον ἐν τῷ σῷ οἴκῳ, καί ταύτην ξηρανεῖ, καί τήν πηγήν τῶν δακρύων καθαρίζει πρός τήν ρύσιν τοῦ ὕδατος τοῦ νοητοῦ.

Ὁ θέλων ἐλθεῖν εἰς τόν φόβον τοῦ Θεοῦ, δι᾿ ὑπομονῆς ἔρχεται˙ φησί γάρ˙ «ὑπομένων ὑπέμεινα τόν Κύριον καί προσέσχε μοι, καί εἰσήκουςε τῆς δεήσεως μου». Καί τί; «Καί ἀνήγαγέ με ἐκ λάκκου ταλαιπωρίας, καί ἀπό πηλοῦ ἰλύος». Ἀπό δέ τοῦ τοιούτου λάκκου λογίζεται καί ἡ σκληροκαρδία. Ὅπερ οὖν ποθεῖς, κτῆσθαι, καί σώζῃ ἐν Κυρίῳ.

 

ιθ'

Ἀπόκρισις τοῦ αὐτοῦ μεγάλου Γέροντος πρός τόν αὐτόν ἐρωτήσαντα περί μακροθυμίας.

Εἰπέ τῷ ἀδελφῷ˙ ἔγραψά σοι περί τῆς μακροθυμίας. Καί νῦν λέγω σοι˙ εἶπεν ὁ δεσπότης ἡμῶν Θεός τοῖς ἑαυτοῦ μαθηταῖς˙ «ἰδού δέδωκα ὑμῖν τήν ἐξουσίαν τοῦ πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καί σκορπίων, καί ἐπί πᾶσαν τήν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ καί οὐδέν ὑμᾶς οὐ μή ἀδικήσῃ». Γενοῦ οὖν ὡς ὁ Ἰώβ ἐκπίνων μυκτηρισμόν ἴσα ποτῷ˙ ταῦτα ποίησον καί εἰς ταῦτα μελέτησον διά παντός.

Για ενημέρωση σχετικά με τα νέα, τις εκδηλώσεις, τις εκδόσεις και το έργο μας παρακαλούμε συμπληρώσετε τα παρακάτω στοιχεία. Για τους όρους προστασίας δεδομένων δείτε εδώ.