ς' ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΡΩΣΤΟ ΓΕΡΟΝΤΑ ΑΝΔΡΕΑ

ρξη'

Γέρων τις ἀσθενής Ἀνδρέας ὀνόματι ἡσυχάζων ἐν τῷ κοινοβίῳ, ἀνήγγειλε τῷ αὐτῷ μεγάλῳ Γέροντι τινά τῶν αὑτοῦ κρυφίων, ἅμα καί εὐχαριστῶν αὐτῷ, ὅτι ἠξιώθη πλησίον αὐτοῦ οἰκῆσαι˙ καί περί ἀσθενείας σωματικῆς.

Ἀπόκρισις

Εἰ ἀληθῶς πιστεύεις, ὅτι ἀκριβῶς ἤνεγκέ σε ὁ Θεός ὧδε, πίστευσον αὐτῷ τήν φροντίδα σου, ρίπτων ἐπ᾿ αὐτόν πᾶσαν σου τήν μέριμναν˙ καί αὐτός οἰκονομεῖ τά κατά σέ ὡς θέλει. Εἰ δέ διστάζεις περί οἱουδήποτε πράγματος, ἤ περί σωματικῆς ἀσθενείας, ἤ περί ψυχικῶν παθῶν, ὀφείλεις φροντίσαι καί περί πάντων ὡς οἶδας. Ἡ γάρ διψυχία, ὅταν ὅλα τις ἀφῇ τῷ Θεῷ, ἐάν θλιβῇ μικρόν, ἀεί λέγει, εἰ τάχα ἐποίησα φροντίδα τοῦ σώματος, οὐκ εἶχον θλιβῆναι οὕτως. Ἕως θανάτου οὖν ὁ δούς ἑαυτόν τῷ Θεῷ ἐξ ὅλης καρδίας, ὀφείλει παραδοῦναι ἑαυτόν αὐτῷ˙ περισσότερον γάρ ἡμῶν οἶδε τό συμφέρον ἡμῖν ψυχῇ τε καί σώματι. Καί ὅσον ἀφῇ σε θλιβῆναι ἐν τῷ σώματι, τοσοῦτον κουφισμόν ποιεῖ τῶν ἡμαρτημένων σοι. Οὐδέν οὖν ἀπαιτεῖ σε ὁ Θεός, εἰ μή εὐχαριστίαν καί ὑπομονήν καί δέησιν περί συγχωρήσεως ἁμαρτημάτων.

(σελ. 364) Βλέπε δέ οἷός εἰμι ὑπερήφανος, ὅτι χλευαζόμενος ὑπό τῶν δαιμόνων καί νομίζων ἔχειν ἀγάπην κατά Θεόν, ἡττῶμαι εἰπεῖν σοι˙ βαστάζω τό ἥμισυ τοῦ φορτίου σου νῦν. Καί ἐπί τό ἔμπροσθεν, ὁ Θεός ἔχει πάλιν βοηθῆσαι. Ὡς παραφρονῶν ἐλάλησα. Οἶδα γάρ ἐμαυτόν ἀσθενῆ καί ἀδύνατον καί γυμνόν ἀπό παντός ἔργου ἀγαθοῦ. Ἀλλ᾿ ὅμως ἡ ἀναισχυντία μου οὐκ ἀφίησί με ἀπελπίσαι˙ ἔχω γάρ Δεσπότην εὔσπλαγχνον, ἐλεήμονα καί φιλάνθρωπον, καί ἐκτείνοντα χεῖρα ἁμαρτωλῷ, ἕως ὑστέρας ἀναπνοῆς.

Αὐτῷ κολλήθητι, καί αὐτός περί παντός πράγματος ποιεῖ ὑπέρ ὅ αἰτοῦμεν, ἤ νοοῦμεν. Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας.

Συγχώρησον, ἀδελφέ, καί εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ.

ρξθ'

Ταῦτα ἀκούσας παρ᾿ αὐτοῦ ὅτι τό ἥμισυ βαστάζω τοῦ φορτίου σου, λυπηθεῖς ὅτι μή τελείως ἐπηγγείλατο αὐτῷ τήν ἄφεσιν, ἐκ δευτέρου παρεκάλεσεν ἱκετεύων αὐτόν καί δυσωπῶν ὥστε τελείαν αὐτῷ ταύτην παρασχεῖν διά τοῦ Χριστοῦ.

Ἀπόκρισις

Θαυμάζω σου τήν ἀγάπην, ἀδελφέ, πῶς οὐ κατανοεῖς τά πράγματα τῆς κατά Θεόν ἀγάπης. Ἐν πρώτῃ μέν τάξει ὁ Θεός οἶδεν, ὅτι ἐμαυτόν ἔχω γῆν καί σποδόν, καί μηδέν ὄντα ὅλως. Ἀλλ᾿ εἴ τι ὑπέρ τά μέτρα μου λαλῶ τινι ἤ ὑπέρ τήν ἐμήν δύναμιν, κινούμενος ὑπό τῆς τοῦ Χριστοῦ ἀγάπης λαλῶ, γινώσκων ὡς εἶπον ἐμαυτόν μηδέν ὄντα, καί ἀχρεῖον δοῦλον. Ἐπειδή οὖν οὐκ ἐνόησας τί εἶπόν σοι συγκοινωνόν ἐποίησά σε˙ εἶπον σοι γάρ ὅτι βαστάζω τό ἥμισυ τῶν σῶν ἁμαρτιῶν˙ καί οὐκ εἶπόν σοι τό τρίτον βαστάζω καί ἀφῆκά σε περισσότερόν μου βαστάζοντα καί βαρούμενον. Καί πάλιν ἐξορίζων τήν φιλαυτίαν εἶπον, ὅ εἶπον. Καί οὐκ εἶπόν σοι τό δίμοιρον, δεικνύων ἐμαυτόν δυνατώτερόν σου˙ κενοδοξία γάρ ἦν ὁ τρόπος. Καί οὐκ εἶπόν σοι τό ὅλον βαστάζω˙ τῶν γάρ τελείων ἐστί τοῦτο τῶν γενομένων ἀδελφῶν τοῦ Χριστοῦ, τοῦ θήσαντος ὑπέρ ἡμῶν τήν ἑαυτοῦ ψυχήν, καί ἀγαπήσαντος τούς ἀγαπήσαντας ἡμᾶς ἐν τελείᾳ ἀγάπη ποιεῖν τοῦτο. Καί πάλιν ἀλλότριόν σε ἐποίουν τῆς πνευματικῆς ἐργασίας, εἰ μή οὕτως εἶπον. (σελ. 367) Οὐ κενοδοξῶ οὖν ἐπιγράφων ἐμαυτῷ τό πᾶν˙ οὐδέ φθονῶ σοι συγκοινωνόν σε ποιήσας τῆς καλῆς ἐπιστροφῆς. Εἰ ἀδελφοί ἐσμεν, τήν τοῦ Πατρός ἡμῶν οὐσίαν ἐξίσου μερίσωμεν καί οὐχ εὑρίσκεται ἐν τῷ μέσῳ ἀδικία. Εἰ δέ θέλεις τό πᾶν ἐπ᾿ ἐμέ ρίψαι, διά τήν ὑπακοήν, καί τοῦτο καταδέχομαι.

Συγχώρησον ὅτι ἡ πολλή ἀγάπη εἰς φλυαρίαν με φέρει˙ ὅμως ἔστω εἰς εὐφροσύνην, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν˙ ᾧ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

ρο'

Τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα

Αἴτησις περί τοῦ εὔξασθαι ὑπέρ αὐτοῦ καί διά τήν ἐπικειμένην αὐτῷ ἀσθένειαν.

Ἀπόκρισις τοῦ μεγάλου Γέροντος.

Ἡ Γραφή λέγει «διήλθομεν διά πυρός καί ὕδατος καί ἐξήγαγες ἡμᾶς εἰς ἀναψυχήν». Δεῖ τούς θέλοντας ἀρέσαι Θεῷ διελθεῖν δι᾿ ὀλίγων θλίψεων. Πῶς τούς ἁγίους Μάρτυρας μακαρίσωμεν διά τά παθήματα, ἅ διά Θεόν ὑπέμειναν, εἰ πυρετόν οὐ δυνάμεθα βαστᾶσαι; Εἰπέ τῇ ψυχῇ τῇ θλιβομένη˙ οὐ συμφέρει σοι πυρετός περισσότερον τῆς γεέννης; Μή ὀλιγωρήσωμεν ἐν τῇ ἀσθενείᾳ, ὅτι ὁ Ἀπόστολος εἶπεν «ὅταν ἀσθενῶ, τότε δυνατός εἰμι». Βλέπετε ὅτι καρδίας καί νεφρούς ἐτάζει ὁ Θεός.

Ὑπομείνωμεν, βαστάσωμεν, μαθηταί γενώμεθα τοῦ Ἀποστόλου λέγοντος˙ «τῇ θλίψει ὑπομένοντες, εὐχαριστοῦντες τῷ Θεῷ ἐν πᾶσιν»˙ ἵνα [μή] καί εἰς ἡμᾶς πληρωθῇ τό «ἐξομολογήσεταί σοι ὅταν ἀγαθύνῃς αὐτῷ». Καί εἰ εἶχες σαρκικήν θεραπείαν καί πρός δοκιμήν εὗρες μικράν θλῖψιν, τί οὐ μνημονεύεις τοῦ Ἰώβ, λέγοντος˙ «εἰ τά ἀγαθά ἐκ χειρός Κυρίου ἐδεξάμεθα, τά κακά οὐκ ὑποίσομεν»; Βλέπε ὅτι οἱ κατά πάντα θέλοντες τήν ἀνάπαυσιν, ἀκοῦσαι ἔχουσιν ὅτι «ἀπελάβετε τά ἀγαθά ὑμῶν ἐν τῇ ζωῇ ὑμῶν». Μή χαυνωθῶμεν˙ ἐλεήμονα Θεόν ἔχομεν, περισσότερον ἡμῶν γινώσκοντα τήν ἀσθένειαν ἡμῶν. (σελ. 368) Καί εἰ πειράζων ἡμᾶς φέρει ἐφ᾿ ἡμᾶς τήν ἀσθένειαν, ἀλλ᾿ ἔχομεν τόν Ἀπόστολον παρέχοντα ἡμῖν τό μάλαγμα, λέγοντα˙ «πιστός ὁ Θεός, ὅς οὐκ ἐάσει ὑμᾶς πειρασθῆναι παρ᾿ ὅ δύνασθε, ἀλλά ποιήσει σύν τῷ πειρασμῷ καί τήν ἔκβασιν, πρός τό δύνασθαι ὑμᾶς ὑπενεγκεῖν». Ὁ Κύριος ἐνδυναμώσοι καί τόν ἀσθενοῦντα καί τούς ὑπηρετοῦντας˙ καί ἔσονται αἱ τῶν δύο ὑμῶν ἐργασίαι εἰς δόξαν Θεοῦ. Εἰς τέλος προσέχετε τῆς ὑπομονῆς. Μή ὀλιγωρήσητε, μή ἐκκακήσητε˙ ἐγγύς γάρ ἐστιν ὁ Θεός λέγων˙ «οὐ μή σε ἀνῶ, οὐδ᾿ μή σε ἐγκαταλείπω».

Πιστεύσατέ μοι, ἀδελφοί, ὡς κατεκυρίευσέ μου ἡ κενοδοξία, οὐδέποτε ἀσθενήσας ἐτίθουν ἐμαυτόν, οὐδέ ἤφιον τό ἐργόχειρόν μου καί μεγάλαι ἦλθόν μοι ἀσθένειαι˙ καί ἄρτι ἐτεχνάσατο ἡ κενοδοξία. Ὁπότε εἰσῆλθον εἰς τό κελλίον αὐτῆς, οὐκ ἀφῆκεν ἀσθένειάν μοι ἐλθεῖν καί λυποῦμαι θέλων τήν ὑπομονήν˙ καί τί ὑπομένω οὐκ οἶδα. Οὐκ ἔρχεταί μοι θλῖψις καί τήκομαι ἀκούων˙ «ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται».

Ἀλλ᾿ εὔχεσθε ἵνα μείνω κρατῶν τήν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας μου, τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν˙ ᾧ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

ροα'

Ὁ αὐτός Γέρων ἔτι ἀρρωστῶν, παρεκάλεσε τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα ὑπερεύξασθαι αὐτοῦ, ἵνα τύχῃ τῆς παρά Θεοῦ βοηθείας.

Ἀπόκρισις

Ἔχων τόν Θεόν μή φοβηθῇς, ἀλλ᾿ ὅλην τήν μέριμνάν σου ἐπίρριψον ἐπ᾿ αὐτόν, καί αὐτός σου φροντίσει. «Οὐκ οἶδας ὅτι ἐάν ἠ ἐπίγειος ἡμῶν οἰκία τοῦ σκήνους καταλυθῇ, οἰκοδομήν ἐκ Θεοῦ ἔχομεν οἰκίαν ἀχειροποίητον αἰώνιον ἐν τοῖς οὐρανοῖς»; Ἀδιστάκτως πίστευσον καί βοηθεῖ σοι ὁ Θεός˙ ἐλεήμων γάρ ὑπάρχει.

Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

ροβ'

Ὁ αὐτός Γέρων συνοικῶν τινι ἀδελφῷ, ἀσθενησάντων ἀμφοτέρων, ᾔτησε τόν ἄλλον γέροντα ὑπέρ αὐτῶν εὔξασθαι.

Ἀπόκρισις Ἰωάννου.

Ὁ Κύριος εἶπεν˙ «ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τάς ψυχάς ὑμῶν». Καί ὁ Ἀπόστολος ἐξακολουθῶν αὐτῷ εἶπεν˙ «ὑπομονῆς γάρ ἔχετε χρείαν»˙ καί ὁ Προφήτης «ὑπομένων ὑπέμεινα τόν Κύριον καί προσέσχε μοι»˙ ὁ γλυκύς Δεσπότης ἡμῶν Θεός εἶπεν˙ «ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται». Ἀμφότεροι μείνατε ἐν τῇ ὑπομονῇ, εὐχαριστοῦντες καί βλέποντες τήν ἁγίαν τοῦ Θεοῦ δύναμιν ἐξ ὕψους γινομένην ὑμῖν. Πρός δοκιμασίαν γάρ ὑμῶν εἰσι ταῦτα πάντα, γρηγορεῖτε ἐν τοῖς παρ᾿ ὑμῶν λεγομένοις˙ «δοκίμασόν με Κύριε, καί πείρασόν με».

Εὔξασθε ὑπέρ ἐμοῦ, παρακαλῶ, διά τήν κατά Θεόν ἀγάπην.

ρογ'

Ἐρώτησις τοῦ αὐτοῦ πρός τόν μέγαν Γέροντα.

Ἐπειδή ὁ λογισμός λέγει μοι, ὅτι οὐ δύναμαι σωθῆναι, εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ, Πάτερ ἐλεῆμον, καί εἰπέ μοι τί ποιήσω, ἐμποδιζόμενος νηστεῦσαι.

Ἀπόκρισις

Ὁ Θεός τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς δώῃ σοι κἀμοί τῷ ἀναξίῳ εὑρεῖν ἔλεος ἐν τῇ ὥρᾳ ἐκείνῃ, καί σταθῆναι μετά παρρησίας ἐπί τοῦ φοβεροῦ καί ἐνδόξου βήματος αὐτοῦ. Ἀγαπητέ ἀδελφέ, ἔχων τοιοῦτον (σελ. 372) Θεόν ἐλεήμονα, μή βάλῃς σεαυτόν εἰς ἀπόγνωσιν˙ αὕτη γάρ ἐστιν ἡ μεγάλη χαρά τοῦ διαβόλου. Ἔσο οὖν πεποιθώς ἐπί Κύριον˙ ὅτι οὐδείς ὑπομένων ἕως τέλους αὐτοῦ ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ, ἐκβάλλεται τῆς μάνδρας τῶν προβάτων Χριστοῦ, τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Εἰσί γάρ τινες ἐν αὐτῷ ἔχοντες πολλήν παρρησίαν πρός τόν Θεόν˙ καί τοῦτο σπουδάζουσι δεόμενοι αὐτοῦ, ἵνα μή ἀποχωρισθῶμεν ἀπ᾿ αὐτῶν οἱ συμμένοντες αὐτοῖς ἐν τῷ εὐλογημένῳ τόπῳ τούτῳ. Ἀλλ᾿ ἵνα καθώς ὁμοῦ μένουσιν εἰς τόν τόπον, ὅν ἐξελέξατο ἑαυτῷ ὁ Θεός ἐπικληθῆναι τό ὄνομα αὑτοῦ ἐν αὐτῷ, οὕτως ἔσονται ὁμοῦ καί ἐν τῷ μέλλοντι. Μή οὖν φοβηθῇς, τιμιώτατε˙ εἰ γάρ ἀσθενής εἰμι καί ἐλάχιστος, καί οὕτως ἐπληροφορήθην, ὅτι συνηριθμήθης καί συνεγράφης τῇ εὐλογημένῃ ποίμνῃ τοῦ Χριστοῦ, πόσῳ μᾶλλον οἱ ἅγιοι τοῦ Θεοῦ Πατέρες καί ἄξιοι αὐτοῦ, ἐπληροφορήθησαν περί τούτου; Ὑπόμεινον οὖν τόν Κύριον καί ἔλπισον ἐπ᾿ αὐτόν.

Καί περί τῆς νηστείας τῆς αἰσθητῆς μή λυπηθῇς˙ οὐδέν γάρ ἐστιν ἄνευ τῆς πνευματικῆς. «Οὐ γάρ τά εἰσπορευόμενα ἐκτός ἡδονῆς εἰς τόν ἄνθρωπον κοινοῖ τόν ἄνθρωπον, ἀλλά τά ἐκπορευόμενα ἐξ αὐτοῦ». Καί πάλιν τήν διάκρισιν ὁ Θεός ἔδωκε κυβερνήτην τῷ μοναχῷ. Διάκρινον οὖν, ἀγαπητέ, παρά τίνος ἀπαιτεῖ ὁ Θεός ἐλεημοσύνην, παρά τοῦ πέντητος ἤ παρά τοῦ πλουσίου; Οὕτω γάρ λέγει˙ «μή παύσῃ εὖ ποιῶν ἐνδεῆ, καθώς ἄν εὑρίσκῃ ἡ χείρ σου». Παρά τῶν οὖν ἀσθενούντων τῷ σώματι, οὐκ ἀπαιτεῖ ὁ Θεός ἄσκησιν, ἀλλά παρά τῶν δυναμένων καί ὑγιαινόντων τῷ σώματι. Συγκατάβηθι οὖν τῷ σώματι μικρόν καί οὐκ ἔστιν ἁμαρτία˙ οὐ γάρ ἀπαιτεῖ τοῦτο παρά σοῦ ὁ Θεός, οἶδε γάρ ἥν ἔπεμψέ σοι ἀσθένειαν. Ἐν παντί οὖν εὐχαρίστησον αὐτῷ˙ ὅτι ἡ εὐχαριστία πρεσβεύει ὑπέρ τῆς ἀδυναμίας τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν Θεόν.

Ἔκδυσαι οὖν τόν παλαιόν ἄνθρωπον τόν φθειρόμενον σύν ταῖς ἐπιθυμίαις τῆς ἀπάτης, καί ἔνδυσαι τόν νέον, τόν κατά Θεόν κτισθέντα. Καί χαίροις ἐν Κυρίῳ ἀγαλλιώμενος, μετά τῶν ἁγίων αὐτοῦ εὐφραινόμενος διά παντός. Τίς εἰκάσει; Τίς δύναται ἐξιχνιάσαι τήν χαράν τῶν ἁγίων τήν ἀνεκλάλητον, τήν ἀνέκφραστον εὐφροσύνην, τό φῶς τό ἀνείκαστον; Πῶς, ὡς εἰσίν ἐνταῦθα, (σελ. 374) ἀποκαλύπτει αὐτοῖς τά μυστήρια αὐτοῦ τά θαυμαστά, τά ἔνδοξα, τήν μένουσαν αὐτοῖς δόξαν καί ἀνάπαυσιν καί ἀλλοιοῖ τόν νοῦν αὐτῶν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου, καί πάντοτε βλέπουσιν ἑαυτούς ἐν τῷ οὐρανῷ μετά τοῦ Χριστοῦ καί τῶν Ἀγγέλων; Οὐ πεῖνα βλίβει αὐτούς, οὐ δίψα, οὐκ ἄλλο γήινον πρᾶγμα˙ ἠλευθερώθησαν γάρ ἀπό πάντων τῶν ἐν τῷ βίῳ ἐγκλημάτων καί παθῶν καί ἁμαρτιῶν. Καί ἄλλως λέγω τόν γραφικόν λόγον˙ «ὅπου ὁ θησαυρός αὐτῶν, ἐκεῖ καί ὁ νοῦς αὐτῶν ἐστι». Ὁ φθάσας ταῦτα, οἶδε τί ἀκούει.

Καί τί ἔχω ποιῆσαι ὁ μηδέν ἀγαθόν ποιήσας; Ἀλλ᾿ οὐκ ἀπελπίζω˙ δυνατός γάρ ὁ Θεός τάξαι ἡμᾶς μετά τῶν μελλόντων εὑρεῖν ἔλεος, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, μεθ᾿ οὗ τῷ Πατρί σύν ἁγίῳ Πνεύματί ἐστιν ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

Ὁ Κύριος εἰσακούσοι τῶν γνησίων αὐτοῦ δούλων, καί πέμψοι ὑμῖν διά τάχους τό μέγα αὐτοῦ ἔλεος, κἀμοί δώῃ συνιέναι ἐλθεῖν εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας.

Εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ καί ἀσπάσαι τόν συλλειτουργόν σου ἀδελφόν, παρακαλῶν αὐτόν τό αὐτό ποιεῖν ὑπέρ τῆς ἐμῆς βραχύτητος.

ροδ'

Ἐρώτησις πρός τόν αὐτόν μέγαν Γέροντα.

Ἐπειδή τούς πόδας καί τάς χεῖρας ρευματίζομαι σφοδρῶς καί εὐλαβοῦμαι, μήπως ἐκ τῶν δαιμόνων ἐστίν, εἰπέ μοι, Πάτερ, εἰ οὕτως ἔχω. Καί τί ποιήσω, ὅτι θλίβομαι πάνυ, ὡς μή δυνάμενος νηστεῦσαι καί ὅτι ἀναγκάζομαι πλειστάκις λαβεῖν τροφήν; Τί δέ ἐστι, καί ὅ βλέπω κατ᾿ ὄναρ ἄγρια θηρία; Παρακαλῶ, δέσποτα, διά τόν Κύριον, πέμψαι μοι μικράν εὐλογίαν ἐκ τῆς ἁγίας τροφῆς σου καί τοῦ ὕδατος, ἵνα δι᾿ αὐτῶν λάβω παράκλησιν.

Ἀπόκρισις

Μή λυπηθῇς, ἀγαπητέ μου˙ οὐ γάρ τῶν δαιμόνων ἐστίν, ὡς νομίζεις, ἀλλά ρεῦμα ἐστί, παιδείας Θεοῦ ἡμῖν πρός βελτίωσιν ἐν τῷ ἡμᾶς εὐχαριστεῖν τῷ Θεῷ. Οὐκ ἦν φίλος γνήσιος Ἰώβ τοῦ Θεοῦ; Καί τί οὐχ ὑπέμεινεν εὐχαριστῶν καί εὐλογῶν τόν Θεόν; Καί τό τέλος τῆς ὑπομονῆς (σελ. 376) εἰς δόξαν ἀνείκαστον αὐτόν ἤγαγε. Τοίνυν καί σύ ὑπόμεινον ὀλίγον, καί βλέπεις τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ.

Περί δέ τῆς νηστείας μή λυπηθῇς, ὡς γάρ ἤδη προεῖπον σοι, οὐκ ἀπαιτεῖ ὁ Θεός τινά ὑπέρ τήν δύναμιν. Τί γάρ ἐστι νηστεία, ἀλλ᾿ ἤ παιδεία τῷ σώματι, ἵνα δουλαγωγήσῃ τό σῶμα τό ὑγιές καί ἀσθενοποιήσῃ διά τά πάθη. Φησί γάρ «ὅταν ἀσθενῶ, τότε δυνατός εἰμι». Ἡ δέ ἀσθένεια περισσοτέρα παιδείας ἐστί˙ καί ἀντί πολιτείας, ἤ καί περισσότερον λογίζεται τῷ μεθ᾿ ὑπομονῆς ὑποφέροντι, καί εὐχαριστοῦντι τῷ Θεῷ, καί καρπόν σωτηρίας τρυγᾷ ἐκ τῆς ὑπομονῆς ταύτης. Ἀντί τοῦ οὖν ἀσθενοποιῆσαι διά τῆς νηστείας τό σῶμα, ἀφ᾿ ἑαυτοῦ ἀσθενεῖ˙ εὐχαρίστησον ὅτι ἀπηλλάγης κόπους πολιτείας. Ἐάν οὖν φάγῃς δέκατον μή λυπηθῇς. Οὐ κατακρίνῃ˙ οὐ γάρ κατ᾿ ἐνέργειαν δαιμόνων ἐστίν, οὔτε κατά χαυνότητα λογισμοῦ, ἀλλά πρός δοκιμήν ἡμῖν γίνεται καί ὠφέλειαν ψυχῆς.

Περί δέ τῶν ἐνυπνίων τῶν ἀγρίων θηρίων, φαντάσματά εἰσι δαιμόνων, θελόντων σε πλανῆσαι διά τούτων πιστεῦσαι, ὅτι τό πάθος σου ἐξ αὐτῶν τῶν δαιμόνων ἐστίν˙ «ἀλλά καταργεῖ αὐτούς ὁ Κύριος τῷ ρήματι τοῦ στόματος αὑτοῦ», εὐχαῖς ἁγίων. Ἀμήν.

Καί μή λυπηθῇς˙ «ὅν ἀγαπᾷ Κύριος παιδεύει, μαστιγοῖ δέ πάντα υἱόν ὅν παραδέχεται». Πιστεύω δέ ὅτι καί περί τούτου τοῦ σωματικοῦ πάθους, ἔχει ὁ Θεός ποιῆσαι μετά σοῦ τό ἔλεος αὑτοῦ ὡς θέλει. Ὁ Κύριος ἐνδυναμώσοι σε καί ἐνισχύσοι τοῦ ὑπενεγκεῖν. Ἀμήν.

Μικρόν ὕδωρ ἔπεμψά σοι ἐκ τοῦ βαυκαλίου τοῦ μακαρίου Πατρός ἡμῶν Εὐθυμίου. Ἔπεμψα δέ καί μικράν εὐλογίαν τῆς ἐμῆς τροφῆς, ἵνα εὐλογήσῃς μου τήν τροφήν.

Εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ, ποθεινότατε.

ροε'

(σελ. 378) Αἴτησις τοῦ αὐτοῦ πρός τόν ἄλλον Γέροντα.

Εὖξαι, Πάτερ, ὑπέρ τῆς βαρυτάτης μου ἀσθενείας καί δήλωσόν μοι περί τῆς διαίτης˙ μήτι ἄρα γίνεται εἰς σκάνδαλον τό ταχέως με καί συνεχῶς λαμβάνειν; Καί περί τῆς ψαλμῳδίας, πῶς ὀφείλω παρελθεῖν˙ οὐκ ἰσχύω γάρ ψάλαι. Φύτευσόν με, δέσποτα καί πότισόν με, καί φανέρωσόν μοι ὅ εἶπεν ὁ ἅγιος Πατήρ ἡμῶν˙ ὅτι Κύριος ποιεῖ τό ἔλεος αὐτοῦ μετά σοῦ, εἰ περί θανάτου μοι εἶπεν.

Ἀπόκρισις Ἰωάννου.

Εἰ καί ἐσιώπησα, μή ἔχων λόγον, μήτε τίποτε ἀγαθόν ἐσιώπησα. Τί δέ ἀπαιτεῖς ἄρτον παρά τοῦ κεράτια ἐσθίοντος; Τοῦτο δέ λέγω σοι, ὅτι κἄν οὐδέν εἰμι, συγχαίρω σοι εἰς ἅ ἔγραψέ σοι ὁ εὐλογημένος πατήρ ἡμῶν. Ἰδού οὖν ψωμίζει σε τήν στερεάν τροφήν τοῦ πνευματικοῦ ἄρτου. Τί δέῃ τοῦ ὑδαρωτέρου μου γάλακτος τοῦ τήν ἀηδίαν ποιοῦντος; Οὐκ ἐκώλυσεν ἡ Γραφή οὐδέ οἱ Πατέρες τήν πρός τό σῶμα συγκατάβασιν, τήν οὐ κατά ἡδονήν, ἀλλά μετά διακρίσεως γινομένην. Ὁπότε οὖν καθώς ἤδη εἶπόν σοι, ὅτι οὐ κατά ἀσωτίαν, οὔτε κατά ἡδονήν ἐσθίεις καί πίνεις, οὐ γίνονταί σοι εἰς κατάκρισιν, οὔτε εἰς σκάνδαλόν τινων˙ περί τούτων γάρ εἶπεν ὁ Κύριος ὅτι οὐ κοινοῦσι τόν ἄνθρωπον.

Περί δέ τῆς ψαλμῳδίας, ἤ τῆς λειτουργίας, μή θλιβῇς˙ οὐ γάρ ἀπαιτεῖ σε ὁ Θεός διά τήν ἀσθένειαν. Ὁ προσέχων ἑαυτῷ θλίβει ἑαυτόν εἰς πολιτείαν διά τόν Κύριον καί τήν ἰδίαν σωτηρίαν˙ ἔχεις οὖν τήν θλῖψιν τῆς ἀσθενείας ἀντί τῆς θλίψεως τῆς πολιτείας. Καί περί τῆς ἀσθενείας δέ μή ὀλιγωρήσῃς, οὐκ ἐγκαταλιμπάνει ὁ Κύριος, ἀλλ᾿ οἰκονομεῖ αὐτήν ὡς οἶδε πρός τό συμφέρον, ἵνα μή θλιβῇς ὑπέρ τήν δύναμιν.

Περί δέ τοῦ θανάτου οὐκ εἶπε τέως ὁ Γέρων, ἀλλά περί τοῦ ἐλέους οὗ μέλλει ὁ Θεός ποιεῖν μετά τῆς ἀγάπης σου. Παρακαλῶ οὖν σε ὑπενεγκεῖν καθώς εἶπέ σοι καί βλέπεις μετά ἀληθείας τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ.

(σελ. 380) Περί δέ τῆς φυτεύσεως, εἰ ὅλως ὁ φυτεύων καί ποτίζων οὐδέν ἐστι καί τά δύο εἰς ἐμέ ὑπέγραψας, ἔχεις ἀντί ἐμοῦ τοῦ μηδέν ὄντος τόν Θεόν, τόν αὐξάνοντα καί σκεπάζοντα καί ποιοῦντα μετά σοῦ κατά τό ἔλεος αὐτοῦ. Ἀπολαύων οὖν τῆς αὐτοῦ ἀγαθότητος, ἀνδρίζου ἐν αὐτῷ καί ἴσχυε.

Καί εὖξαι ὑπέρ ἐμοῦ, ἵνα καί εἰς ἐμέ γένηται τό ἔλεος αὐτοῦ.

ρος'

Ὁ αὐτός Γέρων, κάμνων ἐν τῇ ἀσθενείᾳ πάλιν ἠρώτησε τόν αὐτόν Γέροντα εὔξασθαι ὑπέρ αὐτοῦ.

Ἀπόκρισις Ἰωάννου.

Πρός δοκιμήν ἐστιν ἡ ἀσθένειά σου, ὑπόμεινον εὐχαριστῶν˙ καί διά τάχους ἐλεῇ ὑπό τοῦ Θεοῦ.

Ἀσπάζομαι ὑμᾶς ἐν Κυρίῳ, παρακαλῶν εὔξασθαι ὑπέρ ἐμοῦ.

ροζ'

Ὁ αὐτός πάλιν ᾔτησε τόν μέγαν Γέροντα τά αὐτά.

Ἀπόκρισις

Ἰδού καί ὁ ἀδελφός Ἰωάνν<ης> εἶπεν ὅτι διά τάχους ἐλεεῖ αὐτόν ὁ Θεός˙ κἀγώ ὁ ἐλάχιστος τί ἔχω εἰπεῖν; Ἡδέως ἔχω καί σήμερον˙ καί πιστεύω ὅτι ὁ Θεός πέμπει αὐτῷ ἄνεσιν σήμερον, εὐχαῖς ἁγίων αὑτοῦ.

Εὔξασθε ὑπέρ ἐμοῦ, ἀγαπητοί.

ροη'

Μετά τήν ἀπόκρισιν ταύτην παραυτίκα ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ ὐγίανε, καί ἔπεμψεν εὐχαριστῶν τῷ Γέροντι, καί ἀνακηρύττων τά ἐλέη τοῦ Θεοῦ τά δι᾿ αὐτοῦ γινόμενα.

Ἀπόκρισις Βαρσανουφίου.

Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός εἶπε τοῖς ἑαυτοῦ μαθηταῖς καί Ἀποστόλοις χαροποιῶν αὐτούς˙ «μή χαίρετε ὅτι τά δαιμόνια ὑποτάσσεται ὑμῖν ἐν τῷ ὀνόματί μου, ἀλλ᾿ ὅτι τά ὀνόματα ὑμῶν γεγραμμένα ἐστίν ἐν τοῖς οὐρανοῖς». Οὕτως οὖν καί ἡμεῖς εἰ περί βοηθείας τῆς τῷ σώματι γενομένης (σελ. 382) ἐν ὀνόματι τοῦ Θεοῦ καί προστάτου τῶν ψυχῶν ἡμῶν, Ἰησοῦ Χριστοῦ, βοῶμεν σκιρτῶντες, τί ἄν γένηται περί τῆς ὁλοτελοῦς καθάρσεως τῆς ἀπό ὅλων τῶν παθῶν τῇ ψυχῇ ἡμῶν γενομένης, τῷ φοβερῷ καί ἐνδόξῳ ὀνόματι αὐτοῦ; Πόσαι φωναί, γλῶσσαι, στόματα, καρδίαι καί ἐνθυμήσεις δυνήσονται ἀνταποδοῦναι αὐτῷ τήν πρέπουσαν δοξολογίαν; Λογίζομαι δέ ὅτι οὐδέ ἐν τοῖς ἀσωμάτοις εὑρίσκεται˙ ἀκατάληπτον γάρ ἐστι τό Θεῖον.

Αὐτῷ ἡ δόξα καί ἡ ἐξουσία καί ἡ δύναμις εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

ροθ'

Τούτῳ τῷ Γέροντι εἶπέ τις ἀδελφός˙ ἰδού εὐχαῖς τῶν ἁγίων ἀνεκαινισθείς, Γέρον. Καί ἀποκριθείς εἶπεν˙ ὁσάκις εἶπές μοι τόν λόγον τοῦτον κἄν τέταρτον, ἐσημειωσάμην ὅτι συντρίβουσιν οἱ δαίμονες τό σῶμά μου.

Καί ἠρωτήθη ὁ ἄλλος Γέρων περί τούτου.

Ἀπόκρισις Ἰωάννου.

Τό πρᾶγμα τοῦτο φθόνον ἔχει καί ἀπιστίαν˙ φθόνον μέν, ὅτι οὐκ ἔχουσιν ἡδέως οἱ δαίμονες, ἵνα εὐεργετηθῇ ἄνθρωπος˙ ἀπιστίαν δέ, ἵνα βλέπων τήν ἀσθένειαν διστάσῃ τῇ καρδίᾳ.