ΟΜΙΛΙΑ Ε'

ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΑΠΑΝΤΗΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

ἐν ᾗ καί περί σωφροσύνης καί τῆς ἀντιθέτου ταύτῃ κακίας.

Τήν μέν προγονικήν ἐκείνην ἀράν τε καί καταδίκην κοινήν τε καί τήν αὐτήν ἅπαντες εἴχομεν πρό Χριστοῦ, ἐξ ἑνός τοῦ προπάτορος ἐπί πάντας χυθεῖσαν, ὡς ἐκ ρίζης τοῦ γένους ἀναδιδομένην καί τῇ φύσει συγκεκληρωμένην˙ ἕκαστος δέ δι᾿ ὧν αὐτός ἰδίως ἔπραττεν, ἤ τήν μέμψιν ἤ τόν ἔπαινον εἰς τήν ἰδίαν ὑπόστασιν παρά Θεοῦ ἐπεσπᾶτο, πρός ἐκείνην τήν κοινήν ἀράν τε καί καταδίκην καί τόν ἄνωθεν πρός αὐτόν καί δι᾿ αὐτοῦ πρός τούς ἑξῆς καταβαίνοντα πονηρόν κλῆρον πράττειν ἔχων οὐδέν.

(σελ. 144) Ἀλλ᾿ ἦλθε Χριστός ὁ τῆς φύσεως ἐλευθερωτής, ὁ τήν κοινήν ἀράν εἰς εὐλογίαν μετάγων κοινήν καί τήν ὑπεύθυνον ἡμῶν φύσιν ἀναλαβών ἐξ ἀκηράτου Παρθένου καί ταύτην ὑποστήσας ἑαυτῷ καινήν, παλαιοῦ μή μετασχοῦσαν σπέρματος, ἀνεύθυνον αὐτήν καί δεδικαιωμένην ἀπέδειξεν, ὡς καί τούς ἐξ αὐτοῦ κατά Πνεῦμα γεννωμένους ἔπειτα πάντας τῆς προγονικῆς ἐκείνης ἀρᾶς καί καταδίκης μένειν ἐκτός. Τί οὖν; Οὐχί καί τῶν ὑποστάσεων ἡμῶν ἑκάστῃ τῆς αὐτοῦ μεταδίδωσι χάριτος, οὐδέ τῶν ἰδίων ἕκαστος πλημμελημάτων λαμβάνει παρ᾿ αὐτοῦ τήν ἄφεσιν, ἐπειδήπερ οὐχ ὑπόστασιν αὐτός παρ᾿ ἡμῶν, ἀλλά τήν ἡμετέραν ἀναλαβών ἐκαινούργησε φύσιν, ἑνωθείς αὐτῇ κατ᾿ ἰδίαν ὑπόστασιν; Καί πῶς, ὅς πάντας τελείως θέλει σωθῆναι καί ὑπέρ πάντων κλίνας οὐρανούς κατῆλθε καί δι᾿ ἔργων καί λόγων καί παθημάτων οἰκείων πᾶσαν ὑποδείξας σωτηρίας ὁδόν εἰς οὐρανούς ἐπανῆλθεν, ἕλκων ἐκεῖσε τούς πειθομένους; Οὐκοῦν, οὐ τῇ φύσει μόνον ἥν αὐτός παρ᾿ ἡμῶν ἔσχε καθ᾿ ἕνωσιν ἀδιάσπαστον, ἀλλά καί τῶν εἰς αὐτόν πιστευόντων ἑκάστῳ παράσχοι τελείαν τήν ἀπολύτρωσιν˙ καί πεποίηκε καί ποιῶν οὐ διέλιπε, δι᾿ ἑαυτοῦ τῷ Πατρί καταλάττων καί πρός ὑπακοήν ἡμῶν ἐπανάγω ἕκαστον καί πᾶσαν ἡμῶν παρακοήν ἐξιώμενος.

Διά ταῦτα τοίνυν καί βάπτισμα ἐνετείλατο θεῖον καί νόμους ἔθηκε σωτηρίους καί μετάνοιαν ἐκήρυξε πᾶσι καί τοῦ οἰκείου μετέδωκε σώματός τε καί αἵματος˙ οὐ γάρ ἁπλῶς ἡ φύσις, ἀλλ᾿ ἡ ἑκάστου τῶν πιστευόντων ὑπόστασις καί τό βάπτισμα δέχεται καί κατά τάς θείας ἐντολάς πολιτεύεται καί τοῦ θεουργοῦ ἄρτου καί τοῦ ποτηρίου ἐν μεθέξει γίνεται. Διά τούτων μέν οὖν ὑποστατικῶς ἡμᾶς ὁ Χριστός ἐδικαίωσε καί πρός ὑπακοήν τοῦ ἀνωτάτου Πατρός ἐπανήγαγεν˙ αὐτήν δέ τήν φύσιν ἥν παρ᾿ ἡμῶν προσλαβόμενος (σελ. 146) ἐκαινούργησεν ἡγιασμένην καί δεδικαιωμένην καί τῷ Πατρί διά πάντων ὑπήκοον οὖσαν ἔδειξε, δι᾿ ὧν αὐτός ταύτῃ καθ᾿ ὑπόστασιν ἡνωμένος κατ᾿ αὐτήν ἔπραξέ τε καί ἔπαθεν˙ ὧν ἐστι καί ἡ τούτου σήμερον ἑορταζομένη παρ᾿ ἡμῶν εἰς τό ἱερόν τό παλαιόν ἐκεῖνο πρός καθαρισμόν ἀνάβασις ἤ ἀναβίβασις καί ἡ τοῦ θεολήπτου Συμεών ὑπάντησις καί ἡ τῆς διά βίου τῷ ἱερῷ προσανεχούσης Ἄννης ἐξομολόγησις.

Μετά γάρ τήν ἐκ Παρθένου τοῦ Σωτῆρος γέννησιν καί τήν κατά νόμου ὀκταήμερον περιτομήν, καθάπερ ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς φησιν, «ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ καθαρισμοῦ αὐτῶν κατά τόν νόμον τοῦ Μωϋσέως, ἀνήγαγον αὐτός εἰς Ἰεροσόλυμα παραστῆσαι τῷ Κυρίῳ, καθώς γέγραπται ἐν νόμῳ Κυρίου». Περιτέμνεται κατά τόν νόμον, ἀνάγεται κατά τόν νόμον, παρίσταται κατά τό γεγραμμένον ἐν νόμῳ Κυρίου, προσάγεται θυσία κατά τό εἰρημένον ἐν νόμῳ Κυρίου.

Ὁρᾶτε ὅτι διά πάντων ὑπήκοος τῷ νόμῳ γίνεται ὁ τοῦ νόμου ποιητής καί δεσπότης; Τί διά τούτων ἀπεργαζόμενος, ὑπήκοον ἐν πᾶσι τῷ Πατρί τήν ἡμετέραν φύσιν ποιούμενος καί τήν κατ᾿ αὐτήν ἡμῶν παρακοήν ἐξιώμενος καί τήν δι᾿ αὐτήν ἀράν εἰς εὐλογίαν μετασκευάζων. Ὡς γάρ ἐν Ἀδάμ ἅπασα ἦν ἡ φύσις ἡμῶν, οὕτω καί ἐν Χριστῷ˙ καί ὡς διά τοῦ ἐκ τῆς Ἀδάμ πάντες οἱ ἐξ ἐκείνου τό εἶναι λαβόντες εἰς γῆν ἀπεστράφημεν καί εἰς ᾅδου, φεῦ, κατηνέχθημεν, οὕτω διά τοῦ ἐξ οὐρανοῦ Ἀδάμ, κατά τόν ἀπόστολον, πάντες εἰς οὐρανόν ἀνεκλήθημεν καί τῆς ἐκεῖ δόξης καί χάριτος ἠξιώθημεν μυστικῶς μέν τοι νῦν, κέκρυπται γάρ, φησίν, ἡ ζωή ὑμῶν σύν τῷ Χριστῷ ἐν τῷ Θεῷ, ὅταν δέ ὁ Χριστός φανερωθῇ κατά τήν (σελ. 148) δευτέραν αὐτοῦ ἐπιφάνειαν καί παρουσίαν, τότε καί ὑμεῖς πάντες φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ. Πάντες τίνες; Οἱ τῷ Χριστῷ υἱοποιηθέντες ἐν Πνεύματι καί πνευματικά τούτου τέκνα διά τῶν ἔργων ἀποδεικνύμενοι.

Ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ καθαρισμοῦ αὐτῶν ἀνήγαγον αὐτόν παραστῆσαι τῷ Κυρίῳ. Τίνων αὐτῶν; Περί τῶν τεκόντων ἅμα δέ καί τῶν ἐκ συνδυασμοῦ τικτομένων ὁ τοῦ νόμου λόγος, ὡς δεομένων καθάρσεως˙ ἐπεί καί ὁ ψαλμωδός φησιν «ἐν ἀνομίαις συνελήφθην καί ἐν ἁμαρτίαις ἐκίσσησέ με ἡ μήτηρ μοτυ»˙ ὅπου δέ οὐ τεκόντες, ἀλλά τεκοῦσα ἦν μόνη, καί αὕτη παρθένος, καί παιδός τόκος ἀσπόρως συλληφθέντος, πάντως οὐκ ἦν χρεία καθαρισμοῦ, ἀλλ᾿ ὑπακοῆς ἦν ἔργον καί τοῦτο, ἐπαναγαγούσης τήν παρακούσασαν φύσιν καί τῆς διά τήν παρακοήν ἀπαγούσης εὐθύνης. Ὅτε οὖν ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ καθαρισμοῦ αὐτῶν ἀνήγαγον αὐτόν παραστῆσαι τῷ Κυρίῳ, ἀναθεῖναι, φανερόν ποιῆσαι πρωτότοκον ὄντα, καθά γέγραπται ἐν νόμῳ Κυρίου, ὅτι «πᾶν ἄρσεν διανοῖγον μήτραν, ἅγιον τῷ Κυρίῳ κληθήσεται».

Καί μήν οὗτος μόνος ἐστίν ὁ μήτραν ἐν τῷ συλληφθῆναι διανοίξας, ἀσυνδιάστως κυοφορηθείς διά μόνου προσρήματος καί μηνύματος Θεοῦ, ὅπερ εἰς ἀκοήν ἡ Παρθένος δι᾿ ἀγγέλου ἐδέξατο˙ πῶς οὖν ὁ νόμος πᾶν ἄρσεν φησι διανοῖγον μήτραν; Ὥσπερ πολλοί λέγονται προφῆται καί πολλοί χριστοί, ὡς καί διά τοῦ ψαλμῳδοῦ λέγει ὁ Θεός, «μή ἅπτεσθε τῶν χριστῶν μοι καί ἐν τοῖς (σελ. 150) προφήταις μου μή πονηρεύεσθε», εἷς δέ ἐστιν ὁ Χριστός καί εἷς ὁ μόνος Προφήτης οὗτος, οὕτω καί πᾶν μέν πρωτότοκον λέγεται διανοίγειν μήτραν, ὁ δέ ἀληθῶς διανοίξας οὗτός ἐστιν ὁ μόνος ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ. Ἀνήγαγον δέ φησι, καί, «τοῦ δοῦναι θυσίαν κατά τό εἰρημένον ἐν νόμῳ Κυρίου, ζεῦγος τρυγόνων ἤ δύο νεοσσούς περιστερῶν».

Τό μέν οὖν τῶν τρυγόνων ζεῦγος, ὑπεμφαῖνον τῶν τεκόντων τό σῶφρον, εἶχέ τινα λόγον πρός τούς νόμῳ γάμου συνεζευγμένους, οἱ δέ δύο νεοσσοί τῶν περιστερῶν ἀπειρόγαμοι ὄντες σαφῶς προεδήλουν τήν Παρθένον καί τόν ἐκ τῆς Παρθένου ταύτης τεχθέντα καί Παρθένον εἰς τέλος ὄντα. Καί ὅρα τοῦ νόμου τό ἀκριβές˙ ἐπί μέν γάρ τῶν τρυγόνων ζεῦγος εἶπεν, ὡς αἰνιττομένων τούς γάμῳ συνευζεγμένους, ἐπί δέ τῶν νεοσσῶν ἐφυλάξατο τοῦτο˙ ἀπειρόζυγος γάρ καί ἡ τεκοῦσα καί ὁ τεχθείς. Ἀλλ᾿ ὁ μέν νόμος πόρρωθεν προκαταγγέλων τόν παρθενικόν τόκον τοιαῦτα χρησμῳδεῖ καί διά τοιούτων τοῦτον προὑπογράφει˙ αὐτοῦ δέ τοῦ παραδόξως τεχθέντος νῦν εἰς τό ἱερόν ἀναχθέντος, ἑτέρας τρυγόνας καί ἄλλους περιστερῶν νεοσσούς πρεπωδεστέρους ἡτοίμασε τό Πνεῦμα τό ἅγιον. Τίνας τούτους; Συμεών καί τήν Ἄνναν, οὕς, εἴτε νεοσσούς περιστερῶν εἴποι τις, διά τό πρός κακίαν παντάπασι νηπιῶδες, εἴτε τρυγόνας διά τό τῆς σωφροσύνης ἀκρότατον, εὐλόγως ἐρεῖ.

Ἀλλ᾿ ὁ μέν Συμεών, ἵνα κατ᾿ ἐπιδρομήν τά εὐαγγελικά διέλθωμεν ρήματα, δίκαιος ὤν καί εὐλαγής, προκεχρηματισμένος τε ὑπό Πνεύματος ἁγίου, καί νῦν ὑπό τούτου κεκινημένος ἦλθεν εἰς τό ἱερόν καί ὑπήντησε καί ἐνηγκαλίσατο τοῦτο τό οὐράνιον καί (σελ. 152) ἐπίγειον βρέφος, αὐτῷ προσάγων ὡς Θεῷ τόν τε ὕμνον καί τήν ἱκεσίαν, ἐν εἰρήνῃ τε λυθῆναι τοῦ σώματος ἱκετεύων καί σωτήριον αὐτό φῶς εἶναι καταγγέλων τοῖς πᾶσιν, εἰς πτῶσίν τε τοῦτο τεθεῖσθαι τῶν ἀπιστούντων καί εἰς ἀνάστασιν τῶν εἰς αὐτό πιστευόντων ἰσχυριζόμενος.

Εἶτα καί τῇ Παρθένῳ καί Μητρί τοῦ βρέφους προσδιελέξατο, ἐκ τῆς περί τόν σταυρόν τοῦ παιδός ὀδύνης μητέρα κατά φύσιν φανερωθήσεσθαι δεικνύς τοῦ νῦν θεανθρώπου βρέφους καί τοῖς ἀμφιβόλους περί τούτου λογισμούς ἀποκαλύψασαν ἐκ τῶν καρδιῶν ἀπαλείψειν˙ καί ὁ Συμεών γάρ τήν γνησίαν τοῦ ἀμφιβόλου παιδός μητέρα ἐκ τῆς περί τό πάθος τοῦ παιδός ὀδύνης καί τῆς ἐπ᾿ αὐτό σφοδρᾶς λύπης καί συμπαθείας καλῶς ἐτεκμήρατο.

Προφῆτες δέ Ἄννα τοῦ Φανουήλ χήρα ὡς ἐτῶν ὀγδοήκοντα τεσσάρων οὖσα, νηστείαις τε καί δεήσεσι προσκειμένη καί τοῦ ἱεροῦ μηδαμῶς ἀφισταμένη, θείῳ Πνεύματι τηνικαῦτα μᾶλλον γενομένη κάτοχος εὐχαρίστει τῷ Θεῷ καί τήν λύτρωσιν παραγενομένην τοῖς προσδεχομένοις εὐηγγελίζετο, ταύτην εἶναι δεικνῦσα τό βρέφος τοῦτο.

Τοιαύτας λογικάς τρυγόνας πρός ὑπαντήν προέπεμψεν εἰς τό ἱερόν ἀνιόντι τῷ Χριστῷ τό Πνεῦμα τό ἅγιον καί ἔδειξεν ἡμῖν ὁποίους εἶναι δεῖ τούς εἰσδεχομένους Χριστόν, καί ὁποίους εἶναι δεῖ καί ὁποίας τάς ἐξ ἀνδρῶν τε τόν βίον ἀπολιπούσας καί τούς τάς ὁμοζύγους ἀποβαλόντας. Χήρα γάρ ἦν ἡ τοῦ Φανουήλ αὕτη Ἄννα, ἀλλά καί προφῆτις. Πῶς; Ὅτι τῶν κοσμικῶν καί βιωτικῶν ἀποστᾶσα φροντίδων οὐκ ἀφίστατο τοῦ ἱεροῦ˙ ὅτι νηστείαις καί ἀγρυπνίαις καί προσευχαῖς καί ψαλμῳδίαις συνδιημερεύουσα καί (σελ. 154) διανυκτερεύουσα τόν βίον εἶχεν ἄμωμον˙ διό καί τόν Κύριον, ᾧ δι᾿ ἔργων ἐλάτρευεν, εἰκότως ἐπεγίνωσκεν ἐλθόντα, καθά καί ὁ ψαλμῳδός προφήτης πρός αὐτόν φησιν˙ «ψαλῶ καί συνήσω ἐν ὁδῷ ἀμώμῳ, πότε ἤξεις πρός με;».

Τοιαύτας εἶναι δεῖ καί τοιούτους τούς ἐκ τοῦ γάμου διά τῆς ἐντίμου χηρείας πρός τόν παρθενικόν βίον ἐγγίζειν ἤ καί συμβιοῦν αἱρουμένους. Ἐάν οὖν τῆς δευτέρας συζυγίας ὡς χαμαιζήλου παντάπασιν ὑπερεῖδες, ἀπρίξ ἔχου μοι τῆς προθέσεως, κατ᾿ ἴχνος βάδιζε τῶν ἐξ ἀρχῆς καί διά τέλους ἀγάμων. Ἦν ὅτε καί Πέτρος πενθεράν ἔσχεν, ἀλλ᾿ Ἰωάννου τοῦ παρθένου πρός τό ζωαρχικόν μνῆμα προσδραμόντος οὐκ ἀπελείφθη˙ ἔστι δέ ἐφ᾿ ὧν καί ἐπανῆλθε, διό καί κορυφαῖος τῶν κορυφαίων ὑπό τοῦ κοινοῦ δεσπότου κατέστη. Πρός τοιοῦτον ὕψος ἀνάγει πόθος ἀπό τῆς σαρκός ἐπί τό πνεῦμα μετενεχθείς.

Σύ δέ ὅρα, μή τῆς μέν ἀποσχόμενος ὡς πανδήμου, τῆς δέ μή ἐφικόμενος ὡς δυσεφίκτου, παραρρυῇς καί λάθῃς καταπεσών, ὡς μήτε τῶν κατά νόμον μήτε τῶν ὑπέρ νόμον, ἀλλά τῶν παρά νόμον ἐχόμενος. Εἰ δέ τούς ἐν χηρείᾳ ὄντας, ἄν μή σωφρονῶσι, κατακρίτους ἀποφαινόμεθα, κἄν δευτέροις ἐννόμως ὁμιλήσωσι γάμοις, οὐ παντάπασιν ἀμέμπτους ἡγούμεθα (εἶπεν ἄν ὅ Παῦλος, ὅτι τήν πρώτην πίστιν ἠθέτησαν), πόσῳ μείζονος ἄξιοι καταδίκης, οἱ τῆς ἐννόμου συζυγίας τήν παράνομον ἡδονήν προτιμῶντες, καί οἱ γυναιξί συνοικοῦντες, καί τῆς πορνείας οὐκ ἀπεχόμενοι; Πορνείας, ἥ καί τόν παγκόσμιον ἐκεῖνον ἐπήνεγκε κατακλυσμόν καί αὐτοῖς τοῖς υἱοῖς Θεοῦ κληθεῖσι τήν ἀρχήν καί τοῖς Σοδομίταις ἐπήνεγκε τόν (σελ. 156) οὐρανόθεν ἐμπρησμόν καί τοῖς Ἰσραηλίταις τήν ἀπό τῶν Μωαβιτῶν ἧτταν καί τόν πολυάνθρωπον ἐκεῖνον φόνον καί νῦν ἡμῖν, οἶμαι, τάς ὑπό τῶν ἐθνῶν ἥττας καί τάς πολυειδεῖς ἔσωθέν τε καί ἔξωθεν κακώσεις καί συμφοράς.

Υἱούς δέ Θεοῦ τούς ἀπογόνους Ἐνώς πρώτους ἐκάλεσεν ἡ Γραφή, ὅς πρῶτος ἤλπισεν ἐπικαλεῖσθαι τῷ ὀνόματι Κυρίου. Οὗτος δέ ἦν υἱός Σήθ, οὗ τό γένος διΐστατο τοῦ διά τόν Κάϊν ἐπαράτου γένους καί διεῖγον ἐν σωφροσύνῃ, καί δι᾿ αὐτούς ἔτι τότε ἵστατο ὁ κόσμος, ἕως κατά τό γεγραμμένον ἰδόντες τάς θυγατέρας τῶν ἀνθρώπων, τουτέστι τάς ἐκ τοῦ γένους τοῦ Κάϊν, ὅτι καλαί καί τοῦ πορνικοῦ κάλλους ἠττηθέντες ἔλαβον αὐτοῖς ἀπό πασῶν ὧν ἐξελέξαντο καί ἔμαθον τά ἔργα αὐτῶν καί ἐπληθύνθη ἡ κακία ἐπί τῆς γῆς καί ἦλθεν ὁ κατακλυσμός, καί ἦρεν ἅπαντας˙ καί εἰ μή Νῶε τότε καί οἱ τοῦ Νῶε υἱοί σωφρονοῦντες εὑρέθησαν ἐπί τῆς γῆς (δῆλον δέ, καί γάρ μιᾶς γυναικός ἕκαστος ἦν ἀνήρ, μεθ᾿ ἧς καί εἰσῆλθεν εἰς τήν κιβωτόν), οὐδ᾿ ἄν ὑπελείφθη ρίζα τις καί ἀρχή πρός δευτέρου κόσμου γένεσιν.

Ὁρᾶτε ὅτι διά τούς πορνεύοντας πάλαι ἄν ἀπώλετο ὁ κόσμος οὗτος, εἰμή διά τούς σωφρονοῦντας ἵστατο; Οἱ δέ μηδέ τοῦ παρόντος ἄξιοι κόσμου, ὡς ἀκοσμίαν τοῦτον ἀπεργαζόμενοι, πῶς οὐχί καί τοῦ μέλλοντος αἰῶνος ἐξωσθήσονται, τῷ πυρί τῆς γεέννης παραδοθέντες, ὡς μή τῷ πυρί τῶν σαρκικῶν ἡδονῶν ἀντισχόντες, εἰ μή νῦν διά μετανοίας αὐτό μέν ἀποσβέσουσι σπεύσαντες, τούς δέ προγεγονότας ἐντεῦθεν μολυσμούς τοῖς δάκρυσιν ἀπονίψονται; Καί τοῦτο δέ (σελ. 158) μή ἀγνοείτωσαν, ὡς ἐάν μή ἀντιστῶσι σπεύσαντες διά τῆς μετανοίας τῷ πάθει, χείροσι προϊόντες παραδοθήσονται τοῖς παρά φύσιν αἰσχροῖς, ἅ πορνικῆς μέν ἐστιν ἐπιθυμίας γεννήματα, ἕλκει δέ τῆς γεέννης ἐνταῦθα τό πῦρ, ὡς ἐντεῦθεν συναρπᾶσον τούς ἀκολάστους εἰς αἰώνιον κόλασιν.

Τίς οὐκ οἶδε τούς Σοδομίτας καί τήν παρανομωτέραν ἐκείνων πορνείας ἔκκαυσιν καί τόν καινότερον τοῦ πυρός ἐπ᾿ αὐτούς ὄμβρον καί τήν ἀπώλειαν; Πολλάκις δέ καί σύμπασα πόλις ἑνός ἀνδρός ἀσελγοῦς ἀπήλαυσεν, ὡς ἐπί τῶν Σικήμων ὑπό τῶν Ἰακώβ παίδων ἄρδην ἀφανισθέντων ἐγένετο, τοῦ Συχέμ τήν τοῦ Ἰακώβ θυγατέρα Δείναν ἁρπάσαντος. Ἀλλ᾿ ἵνα τούς πρό τοῦ νόμου νῦν ἀφῶμεν, αὐτός ὁ νόμος, οὐ τήν νυμφευομένην, μή εὑρεθείσης ἐν αὐτῇ παρθενίας, λιθοβολεῖσθαι προστάττει, τήν δέ πεπορνευομένην ἱερέως θυγατέρα οὐ πυρί κατακαίεσθαι; Μίσθωμα δέ πόρνης οὐκ ἀπηγορεύει τῷ ναῷ τοῦ Κυρίου προσφέρεσθαι; Τῶν δέ Ἰσραηλιτῶν πορνικῶς ταῖς Μωαβίτισι συμφθαρέντων ἔργον μαχαίρας ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ τρεῖς πρός ταῖς εἴκοσι χιλιάδες ἀνδρῶν ἐγένοντο. Διό καί Παῦλος ὁ μέγας πρός ἡμᾶς φησι˙ «μή πορνεύετε, καθώς τινες αὐτῶν ἐπόρνευσαν, καί ἔπεσον ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ εἰκοσιτρεῖς χιλιάδες». Τοιαῦτα καί πρό νόμου καί ἐν νόμῳ καί διά νόμου τά τῆς πορνείας εἰσίν ἐπιτίμια.

Τί δέ ἡμεῖς οἱ σταυρῶσαι τήν σάρκα σύν τοῖς παθήμασι καί τοῖς ἐπιθυμίαις ἐπιταττόμενοι καί πάλιν τοῖς αὐτοῖς περιπίπτοντες, δι᾿ ἅ ἔρχεται ἡ ὀργή τοῦ Θεοῦ ἐπί τούς υἱούς τῆς ἀπειθείας; Οἱ νεκρῶσαι τά μέλη τά ἐπί τῆς γῆς παραινούμενοι, πορνείαν, ἀκαθαρσίαν, πάθος κακόν καί τήν ἐπιθυμίαν, καί τῆς παραινέσεως οὐκ (σελ.160) ἐπιστρεφόμενοι; Οὐ φοβηθησόμεθα ὁψέποτε γοῦν εἰ μηδέν ἄλλο, τάς γοῦν θεομηνίας, τάς κάτωθεν, τάς ἄνωθεν, τάς ἐκβάσεις, τάς ἠπειλημένας ἐκείνας καί αἰωνίους; Οὐκ αἰδεσθησόμεθα τήν διά σαρκός ἐπιφάνειαν τοῦ ἡλίου τῆς δικαιοσύνης Χριστοῦ, καί ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν; Οὐ φρίξομεν τάς ἀποστολικάς ἐπεξελεύσεις καί ἀποφάσεις καί παραινέσεις, «οὐκ οἴδατε», λέγοντος, «ὅτι ναός ἐστε Θεοῦ, καί τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν; Εἴ τις τόν ναόν τοῦ Θεοῦ φθείρει, φθερεῖ τοῦτον ὁ Θεός». Καί πάλιν, «φανερά ἐστι τά ἔργα τῆς σαρκός, ἅτινά ἐστι πορνεία, ἀκαθαρσία, ἀσέλγεια καί τά ἑξῆς, ἅ προλέγω ὑμῖν, καθώς ἤδη καί προεῖπον, ὅτι οἱ τά τοιαῦτα πράσσοντες βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσι». Καί πάλιν, «τοῦτό ἐστε γινώσκοντες, ὅτι πᾶς πόρνος ἤ ἀκάθαρτος ἤ πλεονέκτης, ὅς ἐστιν εἰδωλολάτρης, οὐκ ἔχει κληρονομίαν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Χριστοῦ καί Θεοῦ». Καί πάλιν, «τοῦτό ἐστι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὁ ἁγιασμός ἡμῶν, ἀπέχεσθαι ἡμᾶς ἀπό τῆς πορνείας˙ οὐ γάρ ἐκάλεσεν ἡμᾶς ὁ Θεός ἐπί ἀκαθαρσίᾳ, ἀλλ᾿ ἐπί ἁγιασμῷ˙ τοιγαροῦν ὁ ἀθετῶν, οὐκ ἄνθρωπον ἀθετεῖ, ἀλά τόν Θεόν τόν δόντα τό Πνεῦμα τό ἅγιον αὐτοῦ εἰς ἡμᾶς».

Καί τίς ἄν ἑξῆς καταλέξῃ τάς εἰς τοῦτο πάσας τῶν τε Ἀποστόλων καί τῶν προφητῶν φωνάς; Τοῖς μέν τοι σωφρονοῦσι καί διά τοῦτο τελοῦσιν εἰς τά μέλη τοῦ Χριστοῦ τί παραγγέλει ὁ ἀπόστολος; «Ἔγραψα ὑμῖν ἐν τῇ ἐπιστολῇ, μή συναμίγνυσθαι πόρνοις». Ἐπειδή γάρ ἐκεῖνοι παρ᾿ ἑαυτῶν οὐκ ἐντρέπονται, παραινεῖ τοῖς ἄλλοις ἐκτρέπεσθαι καί ἐντρέπειν αὐτούς, λέγων πρός αὐτούς, (σελ. 162) «ἐάν τις ἀδελφός ὀνομαζόμενος ᾖ πόρνος, τῷ τοιούτῳ μηδέ συνεσθίειν». Ὁρᾷς ὅτι κοινόν μόλυσμά ἐστι τῆς Ἐκκλησίας ὁ πορνείᾳ ἐγκαλινδούμενος καί διά τοῦτο δεῖ πάντας τοῦτον ἀποτροπιάζεσθαι καί ἐξελαύνειν; Αὐτός δέ ὁ Παῦλος καί τῷ Σατανᾷ παρέδωκε τόν ἐν Κορίνθῳ πορνεύσαντα καί οὐκ ἐκύρωσε πρός αὐτόν ἀγάπην, οὐδέ προσελάβετο τοῦτον, μέχρις ὅτου τήν μετάνοιαν ἱκανῶς ἐπεδείξατο.

Σώζων σῶζε τήν σεαυτοῦ ψυχήν ἀπό τῶν τοσούτων κακῶν, ὦ ἄνθρωπε, τῶν μέν παρό΄ντων, τῶν δέ μελλόντων, καί τούτων διττῶν ἔν τε τῷ μέλλοντι κἀν τῷ παρόντι αἰῶνι. Τό γάρ Ἠσαῦ γένος ἀπόβλητον, ἐπειδή πόρνος καί βέβηλος ἐκεῖνος ἦν, καί ὁ Ροβοάμ ἀφαιρεῖται τῆς βασιλείας τό πλεῖστον, ἐπεί γυναικομανής εἴπέρ τις ὁ τοῦτον γεννήσας Σολομών ἀπεβίω μή τοῦτο παθών αὐτός διά τόν Δαβίδ, ὅς καί τό προστριβέν ἅπαξ ἄγος δακρύων λιβάσι καί τοῖς ἄλλοις τῆς μετανοίας ἔργοις διαρκῶς ἀπετρίψατο.

Φεύγετε τήν πορνείαν, ἀδελφοί, πάλιν ὁ ἀπόστολος ἐγκελεύεται. Εἰ Σαμψών ταύτην ἔφευγεν, οὐκ ἄν τῆς Δαλιδᾶς ταῖς χερσί κρατηθείς μετά τῆς ἐν τῇ κεφαλῇ τριχός καί τήν ἰσχύν ἀφῃρέθη, οὐκ ἄν ἐξεκόπη τούς ὀφθαλμούς, οὐκ ἄν τοῖς ἀλλοφύλοις κακῶς τό ζῆν συναπέρρηξεν. Εἰ ταύτην ἔφευγον οἱ ὑπό Μωσέως στρατηγοῦντος καί νομοθετοῦν τος ἀγόμενοι, οὐκ ἄν ἔθυσαν τῷ Βεελφεγώρ, οὐδ᾿ ἄν ἔφαγον θυσίας νεκρῶν, οὐδ᾿ ἄν ἔπεσον ὅσον πεπτώκασιν. Εἰ ταύτην (σελ. 164) ἔφευγε Σολομών, οὐκ ἄν ἀπέστη ἀπό Θεοῦ τοῦ βασιλεύσαντος αὐτόν καί σοφίσαντος, οὐδ᾿ ἄν εἰδώλοις ναούς ἀνήγειρεν.

Ὁρᾶτε ὅτι καί πρός ἀσέβειαν ἐκφέρει τό τῆς πορνείας πάθος τόν ἄνθρωπον; Οὐδέ τούς ἐν Βαβυλῶνι πρεσβυτέρους κριτάς τό τῆς Σωσάννης κάλλος ἐξαπατῆσαν, ἐθριάμβευσεν ὕστερον καί ταῖς τῶν λίθων συνεκάλυψε βολαῖς, εἰ τό μύσος πόρρωθεν ἔφευγον καί μή καθ᾿ ἑκάστην ταύτην ἀκολάστως παρετήρουν πρότερον. Οὐδ᾿ Ὀλοφέρνης ἐκτραχηλισθείς ἄθλιος ἔκειτο, εἰ μή πρότερον τό σανδάλιον Ἰουδίθ, κατά τό γεγραμμένον, ἥρπασεν ὀφθαλμόν αὐτοῦ καί τό κάλλος αὐτῆς ᾐχμαλώτευσεν ψυχήν αὐτοῦ. Διά τοῦτο Ἰώβ φησι˙ «Διαθήκην διεθέμην τοῖς ὀφθαλμοῖς μου, καί οὐ συνήσω ἐπί παρθένον»˙ πόσῳ μᾶλλον ἐπί ἄσεμνον γύναιον ἀπολελυμένον ἤ συνημμένον.

Ἤ μονίαν ἄσκει, ὦ οὗτος, θεοφιλῆ, ἤ συζυγίαν θεόσδοτον. Πίνε ὕδατα ἀπό σῶν φρεάτων, οἰκειότερον δέ νῦν εἰπεῖν, ἀπό σοῦ μόνου φρέατος, καί τοῦτο σωφρονικῶς, ἀπέχου δέ παντελῶς νόθου ποματος˙ στυγός ἐστι ὕδωρ, ποταμοῦ τυγχάνει ρεῖθρον Ἀχέροντος, ἰοῦ θανατηφόρου γέμει, δηλητηρίου δύναμιν κέκτηται˙ εἰς γάρ πέταυρον ᾅδου, μᾶλλον δέ τούς μυχούς αὐτούς τούς πιόντας κατασπᾶν πέφυκε. Φεῦγε τό ἀπό χειλέων πορνικῶν μέλι˙ σεσοφισμένον γάρ ἐστι θάνατον πορνικόν ἐπαλεῖφον, ὅς ἐστιν ὁ ἀπό τοῦ Θεοῦ χωρισμός˙ πρός ὅν φησι ὁ Δαβίδ˙ «ἐξολόθρευσας πάντα τόν πορνεύοντα ἀπό σοῦ».

Ἀνάγκη γοῦν καθαρεύειν ἤ γοῦν καθαίρεσθαι, καί οὕτως ἀμίαντον μένειν διηνεκῶς ταῖς ἐνδεδομέναις ἡδοναῖς ἀρκούμενον, οὗ τό σῶμα ναός Θεοῦ διά τοῦ Πνεύματος γέγονε καί τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ (σελ. 166) οἰκεῖν ἐν αὐτῷ καί πρός κτῆσιν μέν ἁγνείας καί σωφροσύνης σπεύδειν, πορνείας δέ καί πάσης ἀκαθαρσίας ἀποφυγήν, ἵνα τῷ ἀφθάρτῳ νυμφίῳ ἐν ταῖς ἀκηράτοις παστάσι συνδιαιωνίζωμεν πάντες συνευφραινόμενοι, πρεσβείαις τῆς ἐν παρθενίᾳ τεκούσης αὐτόν εἰς ἡμῶν σωτηρίαν, ἀειπαρθένου καί παναμώμου καί ὑπερδεδοξασμένης Μητρός˙ νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.