Μοναχισμός και Διοικούσα Εκκλησία 
Αρχιμ. Κυρίλλου Κωστόπουλου

«Παρ΄ όλο που η Παράδοση των Αγίων Πατέρων και οι Ιεροί Κανόνες των Οικουμενικών Συνόδων έχουν οριοθετήσει αυτές τις σχέσεις των Ιερών Μονών μετά του επιχωρίου Επισκόπου, εν τούτοις η παρέκκλιση από την Εκκλησιολογική και Κανονική αυτή οδό εκ μέρους και των δύο πλευρών, προκαλεί, κυρίως επί των ημερών μας, επικίνδυνη για τον Μοναχισμό κρίση.

Η διοίκηση των Ιερών Μονών και οι αρμοδιότητες των Επισκόπων επ΄ αυτών ρυθμίζονται από τους Ιερούς Κανόνες και τις διατάξεις του Νόμου 590/1977 Περί Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της Ελλάδος και του Κανονισμού 39/1972 της Ιεράς Συνόδου. Σύμφωνα με αυτές ο Επίσκοπος ασκεί την Πνευματική και Διοικητική εποπτεία επί των Ιερών Μονών της επαρχίας του.

Αυτή την αλήθεια καθιστούν εμφανή και οι Μοναχικοί Κανόνες του Αγίου Παχωμίου, οι Όροι του Μ. Βασιλείου, μεγάλος αριθμός Ιερών Κανόνων της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, της Πενθέκτης, της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου και της Πρωτοδευτέρας και γενικώς η όλη ιστορική Παράδοση και πορεία του Ορθοδόξου Μοναχισμού ανά τους αιώνες.

Ο Μοναχισμός μας υπάρχει εντός της Εκκλησίας και όχι παρά την Εκκλησίαν. Γι΄ αυτό κάθε Μονή, που αποτελεί τον πνευματικό πνεύμονα της τοπικής Εκκλησίας, οφείλει υπακοή στην κεφαλή της, που είναι ο επιχώριος Επίσκοπος. Από την άλλη πλευρά, ο Επίσκοπος, ως πνευματικός πατήρ, οφείλει να φροντίζει με αγαπητικό ενδιαφέρον για τις μοναστικές αδελφότητες της Επισκοπής του».

Οι σχέσεις ιερών Μονών και επιχωρίου Επισκόπου πρέπει να κινούνται εντός των Αγιοπατερικών και Κανονικών πλαισίων, εντός, δηλαδή, της Ορθοδόξου Εκκλησιολογίας, μακρυά από κάθε νομικιστικό και κοσμικό πρότυπο, για να έχουμε την πραγμάτωση της εν Χριστώ κοινωνίας και την περαιτέρω μείζονα ανάπτυξη του Μοναχισμού».