Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΜΑΣ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Μητροπολίτου Φαναρίου Ἀγαθαγγέλου
Γενικοῦ Διευθυντοῦ τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Ἡ ὀρθόδοξη εἰκόνα, ὡς θεολογική γλώσσα, « μιλάει», μᾶς διδάσκει, μᾶς παιδαγωγεῖ, μᾶς ἀναπαύει, μᾶς στηρίζει, καί μᾶς καλεῖ σέ συναντήσεις.

Ἡ Εἰκόνα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, κατά πρῶτον, ἀποτελεῖ φανέρωση καί ὁρατή πιστοποίηση τῆς ἀλήθειας τῆς πίστεώς μας ὅτι « Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί». Ὅτι ἡ ἀπερινόητη καί ἀχώρητη καί ἄπειρη θεία φύση « κενοῦται» καί συναντᾶ τήν πεπερασμένη ἀνθρώπινη φύση· ὅτι τό ἄκτιστο συναντᾶται μέ τό κτιστό καί ὑπάρχει μέ τόν τρόπο τοῦ κτιστοῦ. Γι' αὐτό καί ἡ Πενθέκτη Σύνοδος (691 μ.Χ.) μέ τόν 82ο Κανόνα της, προκειμένου νά ὑπογραμμίσει τήν κεφαλαιώδους σημασίας ἀλήθεια τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως, ἀπαγορεύει στό ἑξῆς τήν συμβολική ἀπεικόνιση τοῦ Ἰησοῦ μέ τήν μορφή τοῦ ἀμνοῦ καί ὁρίζει: «ἀναστηλοῦσθαι τήν εἰκόνα Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, κατά τόν ἀνθρώπινον χαρακτῆρα». Μέ τόν τρόπο αὐτό θά εἶναι σέ θέση οἱ πιστοί νά κατανοοῦν «τό τῆς ταπεινώσεως ὕψος τοῦ Θεοῦ

Λόγου » καί θά χειραγωγοῦνται «πρός μνήμην τῆς ἐνσαρκί πολιτείας τοῦ τε πάθους αὐτοῦ καί τοῦ σωτηρίου θανάτου καί τῆς ἐντεῦθεν γενομένης τῷ κόσμῳ ἀπολυτρώσεως».

Σύμφωνα, λοιπόν, μέ τήν Συνοδική ἀπόφαση ἡ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ γίνεται τόπος φανέρωσης αὐτῆς τῆς λυτρωτικῆς συνάντησης τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἄνθρωπο. Φανερώνει τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός, ἡ Σαρκωμένη Ἀλήθεια στήν πληρότητά της, τήν ὁποία ὤφειλε ἡ χριστιανική κοινότητα νά τήν δείξη στά μάτια ὅλων, γιά νά ὑπογραμμίζεται ἔτσι ἡ ἄρνηση κάθε ἀφηρημένης καί μεταφυσικῆς σύλληψης τῆς θρησκείας. Ἀλήθεια στό ἑξῆς δέν εἶναι μιά ἰδέα ἤ ἕνα ἀφηρημένο σχῆμα, ἀλλά συγκεκριμένο Πρόσωπο πού μπορεῖ νά εἰκονίζεται. Ἡ Ἐκκλησία μπορεῖ πιά ὄχι μόνο νά μιλάει γιά τήν ἀλήθεια, ἀλλά καί νά τήν δείχνει: Εἶναι ἡ Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Αὐτή εἰκονίζει τό Πρόσωπο ἤ τήν Ὑπόσταση τοῦ ἔνσαρκου Λόγου, στήν ὁποία συναντῶνται καί ἑνώνονται «ἀσυγχύτως» καί «ἀδιαιρέτως» ἡ θεία καί ἡ ἀνθρώπινη φύση.

Ἡ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ δέν φανερώνει μόνο τήν συνάντηση τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἄνθρωπο, ἀλλ' ἀποτελεῖ ταυτόχρονα καί κάλεσμα συνάντησης τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό. Αὐτῆς τῆς δεύτερης συνάντησης φανερώσεις ἀποτελοῦν οἱ Εἰκόνες τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων, τῶν φίλων τοῦ Θεοῦ.