ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΙΣΑΝΙΟΥ ΚΑΙ ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ

Ἱερεύς Βότσαρης Κωνσταντῖνος, ἐτῶν 50, † Ἀπρίλιος 1943.

Ἐφημέριος Βογατσικοῦ. Γεννήθηκε στό Βογατσικό τό 1893. Ὅλοι θυμοῦνται μέ εὐγνωμοσύνη τίς φροντίδες του γιά τίς οἰκογένειες τῶν στρατιωτῶν μας κατά τόν Ἑλληνοϊταλικό Πόλεμο. Τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1943, σέ μιά ἀεροπορική ἐπιδρομή, βρέθηκε μαζί μέ ἄλλους 13 ἐνορίτες του στό ὕπαιθρο. Ἐκεῖ κοντά ὑπῆρχε μιά σπηλιά. Γιά νά προφυλαχθοῦν κατέφυγαν ἐκεῖ. Μόλις τελείωσε ἡ ἐπιδρομή βῆγαν ἀπό τήν σπηλιά. Οἱ Ἰταλοί πού τούς εἶδαν τούς συνέλαβαν μέ τήν κατηγορία ὅτι ἦταν Ἀντάρτες καί τούς ἐκτέλεσαν[1].

Ἱερεύς Δημήτριος Γιωτόπουλος, ἐτῶν 60, † 4 Αὐγούστου 1943.

Ἐφημέριος τῆς Κοινότητος Σκαλοχωρίου. Ὅταν τόν Αὔγουστο τοῦ 1943 γίνονταν οἱ ἐκκαθαριστικές ἐπιχειρήσεις τῶν Γερμανῶν, Ἰταλῶν καί Βουλγάρων, ἔφθασαν στίς 4 Αὐγούστου 1943 καί στό χωριό Σκαλοχώρι ἀπό τήν Καστοριά. Οἱ κάτοικοι  εἶχαν πανικοβληθῆ καί κατέφυγαν στά βουνά.  Ὁ π. Δημήτριος, πιστός στήν ἀποστολή του καί στίς παραδόσεις τοῦ Γένους, θέλοντας νά διαφυλάξη ὅ,τι ἦταν δυνατό  ἀπό τήν προσεγγίζουσα λαίλαπα στό χωριό του παρέμεινε ἐλπίζοντας ὅτι μέ τήν παρουσία του ἴσως ἀπέτρεπε τήν γενική καταστροφή καί λεηλασία. Μόλις οἱ Γερμανοί εἰσῆλθαν στό χωριό προέβησαν σέ διαρπαγές, λεηλασίες καί ἐμπρησμούς. Ὁ π. Δημήτριος, πού τήν ὥρα ἐκείνη ἔκανε Παράκληση στόν Ναό τῆς Γεννήσεως τῆς Θεοτόκου, ἐξῆλθε ἤρεμος καί ἐμφανίσθηκε ἐνώπιον τῶν Γερμανῶν, τούς ὁποίους παρεκάλεσε νά μήν προβοῦν σέ καταστροφές. Ἐκεῖνοι ὅμως τόν διέταξαν νά φύγη. Μόλις ἐκεῖνος περίλυπος ἔστρεψε τήν πλάτη του τόν πυροβόλησαν ἐν ψυχρῷ. Κατέλιπε τήν Πρεσβυτέρα του καί τό παιδί του Ὄλγα[2].

Ἱερεύς Κωνσταντῖνος Παπαδόπουλος, ἐτῶν 55, † 7 Ἰουλίου 1944. 

Ἐφημέριος Λούβρης. Τό 1942 συνεργάσθηκε μέ τούς Ἀντάρτες κατά τῶν κατακτητῶν. Τήν παραμονή τῶν Χριστουγέννων τοῦ 1942 τόν συνέλαβαν οἱ Ἰταλοί. Τόν ρώτησαν τί γνωρίζει γιά τούς Ἀντάρτες καί τήν δράση τους. Ἐπειδή  ἀρνήθηκε νά μιλήση, τόν ξυλοκόπησαν ἄγρια, τοῦ ἔκοψαν τήν γενειάδα καί τά μαλλιά καί μετά δεκαπενθήμερο ἐγκλεισμό στίς φυλακές Καστοριᾶς τόν ἔστειλαν σέ Στρατόπεδο. Μετά ἀπό πολλές κακουχίες ἀσθένησε σοβαρά μέ κίνδυνο νά ἀποθάνη. Τόν ἄφησαν ἐλεύθερο καί ἐπέστρεψε στήν ἐνορία του, στό χωριό Λούβρη. Κατά τήν μεγάλη ἐπιδρομή τῶν Κατακτητῶν,  τόν Ἰούλιο τοῦ 1944, ὁ π. Κωνσταντῖνος μέ ἄλλους  λίγους γέροντες  παρέμειναν, γιά νά ἀποτρέψουν τήν καταστροφή τοῦ χωριοῦ. Οἱ Γερμανοβούλγαροι συνέλαβαν καί ἐξετέλεσαν ἀμέσως ἐπί τόπου πέντε ἀπό τούς γέροντες καί πῆραν  τόν Ἱερέα μαζί τους,  γιά νά τούς ὑποδεικνύη τόν δρόμο πρός τά διάφορα γειτονικά χωριά Βουχωρίνα, Κριμήκου, Ροδοχώρι  καί Κυδωνιές. Κατά τήν διαδρομή τόν ὑπέβαλαν σέ σαδιστικά βασανιστήρια. Στίς  7  Ἰουλίου 1944 τόν μετέφεραν ἔξω ἀπό τό  χωριό Κυδωνιές  καί στήν θέση "Γεφύρι" τόν ἐξετέλεσαν διά μαχαίρας[3].

Ἱερεύς Ἀθανάσιος Παπαχρήστου, † 25 Μαρτίου 1943.

Ἐφημέριος Πεπονιᾶς. Ὅταν στίς 25 Μαρτίου 1943 εἰσέβαλαν  οἱ Ἰταλοί  στό Μικρόκαστρο, κοντά στήν Σιάτιστα, οἱ κάτοικοι κατέφυγαν στίς παρακειμένες  δασώδεις  περιοχές. Ὁ π. Ἀθανάσιος πού κατοικοῦσε στό Μικρόκαστρο ἀλλά ἐφημέρευε στήν  Πεπονιά, παρέμεινε μέ τούς γέροντες στό Μικρόκαστρο. Μόλις ἀντιλήφθηκε τήν εἴσοδο τῶν κατακτητῶν στό χωριό  ἐπῆγε νά τούς προϋπαντήση μήπως καί τούς μαλακώση καί γλυτώση ἀπό τήν ἐκτέλεση τούς συγχωριανούς του, πού εἶχαν συλλάβει, καί τό χωριό ἀπό τήν ὁλοσχερῆ καταστροφή. Μόλις οἱ Ἰταλοί τόν  εἶδαν τόν διέταξαν νά τούς ἀκολουθήση. Τόν ὡδήγησαν στόν κεντρικό δρόμο τοῦ χωριοῦ, ὅπου  τόν ἐκτέλεσαν  διά  τυφεκισμοῦ. Κατέλιπε τήν Πρεσβυτέρα του καί τά ἕξη ἀνήλικα παιδιά του Σουλτάνα, ἐτῶν 13, Ἑλένη, ἐτῶν 12, Στέργιο, ἐτῶν 10, Κωνσταντῖνο, ἐτῶν 7, Ἠλία, ἐτῶν 5 καί Ἀθανάσιο, πού γεννήθηκε μετά τόν θάνατό του[4]

Ἱερεύς Ἀντώνιος Χριστόπουλος, ἐτῶν 78, † 6 Ἰουλίου 1944.

Ἐφημέριος  τῆς Κοινότητος  Τριάδος. Ὅταν οἱ Γερμανοί ἔκαναν τήν τελευταία ἐπίθεση  στήν μαρτυρική ἐπαρχία Σισανίου καί Σιατίστης τόν Ἰούλιο τοῦ 1944, πέρασαν  καί ἀπό τό χωριό Τριάδα. Οἱ κάτοικοι τρέπονταν σέ φυγή καί κρύβονταν στά δάση καί στίς χαράδρες μέχρι νά διέλθη ὁ χείμαρρος τῶν κατακτητῶν. Ὁ π. Ἀντώνιος, φεύγοντας καί ἐκεῖνος, πῆρε μαζί του τά ἱερά ἀντικείμενα τοῦ Ναοῦ, γιά νά μήν τά βεβηλώσουν καί τά  συλλήσουν. Πρίν ὅμως κατορθώση νά κρυφτῆ καί εὑρισκόμενος  ἀκόμη μέσα στό  χωριό περικυκλώθηκε  ἀπό τούς Γερμανούς. Τόν συνέλαβαν καί τόν ἔκλεισαν σέ μιά ἀχυρώνα. Τόν ἔκαψαν μέσα σ' αὐτή ζωντανό. Ἦταν 6 Ἰουλίου τοῦ 1944.  Κατέλιπε τά παιδιά του Χρῆστο, Νικόλαο καί Παναγιώτη[5].

Ἱερεύς Ἰωάννης Στεργίου, † 2 Δεκεμβρίου 1943.

Συνελήφθη καί ἀπέθανε βασανιζόμενος ἀπάνθρωπα ἀπό τούς Γερμανούς[6].