Τό συλλογικό μας παρελθόν

Μητροπολίτου Φαναρίου Ἀγαθαγγέλου
Γενικοῦ Δευθυντοῦ τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Συναχθήκαμε ὅλες αὐτές τίς ἡμέρες στό ἱστορικό ἱερό Προσκύνημα τῆς ἁγίας Βαρβάρας τοῦ ὁμωνύμου Δήμου Ἀττικῆς, πού χρονολογεῖται ἀπό τόν 10 μ.Χ. αἰῶνα, μέ τήν παράδοξο χαρά τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς στήν καρδιά, αὐτή τήν πονεμένη χαρά, γιά τήν ὁποία ὁμιλοῦν οἱ Ἀσκητές καί Πατέρες μας, γιά νά τιμήσουμε τόν ἅγιο Νικόλαο, ἐκεῖνον πού ἔμαθε στήν ζωή του νά εἶναι καί νά ἐνεργεῖ ὡς ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, τοῦ Θεοῦ Πατέρα, τοῦ Θεοῦ τῆς ἀγάπης καί τῆς καταλλαγῆς, τοῦ Θεοῦ τῆς εἰρήνης και τῆς συγγνώμης, τοῦ Θεοῦ πού εἶναι φίλος καί ὑπερασπιστής τοῦ ἀνθρώπου. Συναχθήκαμε, γιά νά ὑμνήσουμε τόν κανόνα τῆς πίστεως, τήν εἰκόνα τῆς πραότητας, τόν διδάσκαλο τῆς ἐγκράτειας, τόν συμπαθή καί φιλάγαθο, τόν συμπολίτη τῶν Ἀποστόλων, τόν ἰσοστάσιο τῶν Προφητῶν, τόν κληρονόμο Θεοῦ, τόν λειτουργό Κυρίου, τήν πηγή τῆς ἐλεημοσύνης, τόν ἀχείμαστο λιμένα, τό παραμύθιο τῶν θλιβομένων, τήν βρύση τῶν θαυμάτων, τόν γαληνότατο ὅρμο, τόν κυβερνήτη τῶν ναυτιλλομένων.

Ἡ ἁγιοτόκος αὐτή Πατρίδα, ἡ Ἑλλάδα μας, μέ τόσους Ἁγίους, Ἀποστόλους, Πατέρες, Ὁμολογητές, Ὅσιους, Ἀσκητές, Μάρτυρες καί Νεομάρτυρες, Ἀγωνιστές καί Ἥρωες, διακράτησε τήν πατρώα πίστη καί εὐσέβεια, τήν πατερική διδασκαλία καί παράδοση, διεφύλαξε τήν ἰδιοπροσωπία καί συνείδηση τοῦ Γένους μέ θυσίες, αἷμα, διδαχή καί λειτουργική ζωή. Ἱστορικά δέ καλεῖται καί πάλι αὐτή ἡ Πατρίδα νά διαχειρισθεῖ τήν εὐθύνη τῆς ἐπανάκτησης τοῦ συλλογικοῦ μας παρελθόντος πού ἔπρεπε νά εἶναι μεταξύ τῶν πρώτων μας σχεδιασμῶν.

Καί τό συλλογικό μας παρελθόν δέν εἶναι μεταφυσική ὑπόθεση, πού ἐπαφίεται στήν κρίση τῶν ἀναζητήσεων ἑκάστου ἤ τά κριτήρια τῆς ἰδεοληψίας του, ἀλλά εἶναι ἡ ἱστορία τοῦ Γένους μας, χειροπιαστή, βιωμένη, ζῶσα, καθημερινή μνήμη. Εἶναι ἱστορία πόνου, θυσίας, ἀγώνων, πιστότητας στήν συνείδηση, αἵματος, δακρύων, θανάτου ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος. Ὑπέρ γονέων, παίδων, πατρίδος, εἶναι ὁ θάνατος ἑορτή. Ἐπ' ἐλευθέρας  πίπτουσ' ἀσπίδος δέν ἀποθνήσκει ἡ ἀρετή», θά γράψει ὁ Γεώργιος Βιζυηνός. Γι’ αὐτό τιμήσαμε καί τούς πεσόντες ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος μέ δέος, συγκίνηση, εὐλάβεια, δοξολογία, εὐχαριστία, εὐγνωμοσύνη, ὅραμα καί ἐνθουσιασμό, πού μᾶς φωτίζουν νά διακρίνουμε τά χαρακτηριστικά τοῦ εὐσεβοῦς Γένους τῶν Ἑλλήνων, τήν σημασία καί συνέχεια τῆς ἱστορικῆς ἰδιοπροσωπείας τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, νά διαφυλάξουμε ἀξίες καί ἀρετές. Νά, γιατί στήν λειτουργική ζωή τῆς Ἐκκλησίας σέ κάθε ἱερά Ἀκολουθία δεόμεθα ὑπέρ ἐνισχύσεως καί εὐοδώσεως τοῦ φιλοχρίστου στρατοῦ καί στήν θεία Λειτουργία μνημονεύουμε ὑπέρ ἀναπαύσεως τῶν ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος ἡρωϊκῶς ἀγωνισα-μένων καί εὐκλεῶς πεσόντων.

Στίς λειτουργικές συνάξεις εἴχαμε τήν ἐξαιρετική τιμή νά εὑρίσκονται κοντά μας τά ἔνδοξα ἡγετικά στελέχη τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ, πού διακρίνονται ἀπό τό πύρωμα τῆς καρδιᾶς, ἀνώτερες πατριωτικές καί ἠθικές ἀξίες, ἀπό εὐγενῆ ἡρωϊσμό καί αὐταπάρνηση. Ἕναν ἡρωϊσμό συνειδητό πού εἶναι καμωμένος ἀπό λόγο, συνείδηση καί θέληση, ἕτοιμο νά ἐκδηλωθεῖ ὄχι μόνο στόν πόλεμο καί τήν μάχη, ἀλλά καί σέ καιρό εἰρήνης. Ἕναν ἡρωϊσμό συνειδητό πού δείχνει ὅτι γιά νά γίνουν ἥρωες ἀρκεῖ νά συμπεριφέρονται ὡς ἁπλά ἀξιοπρεπεῖς ἄνθρωποι.  Τιμή, λοιπόν, σέ ὅλους ἐκείνους ὅπου στή ζωή τους ὅρισαν νά φυλάσσουν Θερμοπῦλες, ποτέ ἀπό τό χρέος μή κινοῦντες.

Σέ μία ἐποχή κατά τήν ὁποία ἀρκετοί ἀμφιβάλλουν ἄν ὁ Νέος Ἑλληνισμός κατόρθωσε νά σχηματίσει δικό του πρόσωπο· ἄλλοι νά χαρακτηρίζουν τήν σχετική συζήτηση σάν προσπάθεια καλύψεως τῶν μυθολογικῶν ἀναγκῶν τῆς κοινωνίας· ἄλλοι νά διερωτῶνται ἄν μπορεῖ νά νοηθεῖ διάσταση προσωπική μέσα στόν μαζισμό πού ἐκτρέφει ὁ λαϊκισμός· ἄλλοι νά  ἀμφισβητοῦν τήν δυνατότητα συστάσεως προσώπου μέ κάποια σταθερά χαρακτηριστικά μέσα στήν δίνη τῶν συνεχῶν ἀλλαγῶν στίς ὁποῖες ὑπόκεινται τόσο τό κοινωνικό σύνολο ὅσο καί τά ἐπί μέρους ἄτομα, καί ἄλλοι νά ἐργαλιοποιοῦν ἐπιτεύγματα καί τραγικές ἧττες, τό εὐσεβές Γένος τῶν Ἑλλήνων δοξάζει τόν ἅγιο Θεό πού ἀξιώνει τήν Ἐκκλησία του μαζί μέ τόν Ἑλληνικό Στρατό νά διασώζουν τήν ἱστορική μνήμη καί νά καλλιεργοῦν τήν ἐπανάκτηση τοῦ συλλογικοῦ παρελθόντος τῆς Πατρίδας, τοῦ Γένους, τῆς Ρωμηοσύνης.